محمد اشرف حیدری، سفیر افغانستان در سریلانکا، به «انیربان باومیک» خبرنگار DH می گوید که آپارتاید جنسیتی از سوی طالبان، عملاً نیمی از جمعیت کشور را به طرد کامل از هرگونه مشارکت در جامعه، سیاست و اقتصاد محکوم کرده است.
آقای حیدری، استاد در دانشکده روابط بین الملل دانشگاه جورج تاون در واشنگتن، هشدار می دهد که فقط زمان به کار است تا تصمیم حمله(پاکستانی‌ها و طالبان) به هند از افغانستان ثابت گردد.
خبرنگار: طالبان در اوت 2021 در افغانستان به قدرت بازگشتند. آیا فکر می‌کنید که این گروه در 17 ماه گذشته نوع متفاوت تر از دوره گذشته ی شان را نشان دادن یا خیر؟
حیدری: قطعا نه! طالبان به‌عنوان یک گروه تروریستی، افراطی و متعصب به شیوه‌های منفی‌تر و خطرناک‌تر از آنچه در دهه 1990 بودند، عمل میکنند و در جهت عملکرد منفی تکامل یافته‌اند: آنها اکنون ادعا میکنند که قدرتمندترین اتحاد نظامی جهان(ناتو) را شکست داده‌اند. خروج کامل ناتو از افغانستان و عدم دفاع از دموکراسی و مردم سالاری در برابر طالبان از سوی آمریکا سبب شد تا طالبان جسارت بیشتر پیدا بکنند. و منجر به سیاست های افراطی، ضد اسلامی و ضد بشری مانند اعمال آپارتاید جنسیتی و نا برابری قومی گردید. این امر عملاً بخش عظیمی از ملت ما را به طرد کامل از هرگونه مشارکت در جامعه، سیاست و اقتصاد محکوم کرده است.
خبرنگار: اخیراً شاهد بودیم که طالبان زنان را از تحصیل در دانشگاه و همچنین کار برای نهادهای کمک رسان بشردوستانه و سایر سازمان های غیردولتی منع کرده اند. ما همچنین شاهد کشته شدن ناحق مرسل نبی‌زاده، نماینده پارلمان جمهوری اسلامی افغانستان بوده‌ایم. آیا ترس از این که بازگشت طالبان به قدرت تمام پیشرفت‌های افغانستان در 20 سال گذشته را معکوس میکند؟
حیدری: ما تنها کشوری در جهان هستیم که زنان و دختران از حقوق اولیه انسانی خود مانند تحصیل، کار و آزادی محروم هستند. طالبان اخیراً ممنوعیت اشتغال زنان را در سازمان‌های غیردولتی ملی و بین‌المللی که در سراسر افغانستان فعالیت دارند، ممنوع کرده اند.
این سیاست طالبان که تاثیر منفی مستقیم بر زندگی زنانی که در نهاد کمک رسان مشغول کار اند دارد و سایر سیاست های غیرانسانی طالبان، از جمله قتل های هدفمند و ناپدید کردن پرسنل نظامی و ملکی دولت پیشین افغانستان، نقض فاحش قوانین و اصول حقوق بشر در سطح ملی و بین المللی است.
البته، اجرای چنین سیاست‌هایی نشان می‌دهد که طالبان تاکنون در خنثی کردن سریع دستاوردهای 20 سال گذشته موفق بوده‌اند. ناکامی جامعه جهانی در توقف فاجعه‌ی جاری در افغانستان پیامدهای گسترده ای برای ثبات منطقه ای و صلح بین المللی خواهد داشت.
خبرنگار: شما اوضاع افغانستان را زیر نظر داشتید. طالبان در مدیریت اقتصاد و مقابله با فقر و گرسنگی چگونه عمل کردند؟ جامعه جهانی غذا و سایر اقلام ضروری را به افغانستان می فرستد. اما آیا بسته های کمک های بشردوستانه به افرادی که به آن نیاز دارند می رسد؟
حیدری: دولت حامی طالبان(پاکستان) هرگز طالبان را تنها به عنوان یک گروه تروریستی و فروشنده مواد مخدر برای سود رسانیدن به کشورش آموزش نداد. آنها برای کشتن، معلول کردن و تخریب در سراسر افغانستان آموزش دیده بودند که از زمان سقوط جمهوری اسلامی افغانستان در آگوست 2021 به این کار ادامه می دهند.
حکومت داری مؤثر مستلزم رعایت مقررات اساسی قانون اساسی افغانستان، از جمله نیاز به اجرای تعهدات افغانستان تحت قوانین بین المللی است. کمک به حفظ و اداره نظم جهانی. برعکس، طالبان و دولت حامی آنها با رویکردی که در پیش گرفته اند منشور ملل متحد را به شدت نقض کردند.
به دلیل بی‌اعتنایی کامل طالبان به قوانین بین‌المللی و تابعیت آنان از یک کشور خارجی دیگر، مردم رنج‌دیده افغانستان آنها را نه به رسمیت می‌شناسند و نه مشروع می‌دانند.
در عین حال، آنها نه تنها در جلوگیری از فروپاشی اقتصادی شکست خورده‌اند، بلکه با اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای مانند آپارتاید جنسیتی، فقر را عمیق تر میکنند و هر گونه امنیت انسانی را از مردم می‌گیرند و سبب قحطی فزاینده را در سراسر افغانستان میگردند.
جهان باید به دنبال یک راه حل پایدار برای مشکل افغانستان باشد و این کمک میکند تا شرایط موجود قابل پذیرش شود و از طریق توانمندسازی ملموس همه طرف ها برای تشکیل یک دولت فراگیر مطابق با تعهدات بین المللی شکل بگیرد.
خبرنگار: در ماه های اول بازگشت طالبان به قدرت زنان برای احقاق حق شان در خیابان ها اعتراض کردند و این امید وجود داشت که طالبان برای معکوس کردن پیشرفت جامعه افغانستان در زمینه دموکراسی و توانمندسازی زنان دشوار باشد. آیا اکنون خوش بینی از بین می رود؟ آیا افغانستان اکنون به آینده ای تاریک مواجه شده است؟
حیدری: از شما سپاسگزارم که به زنان افغانستان برای ایستادگی در برابر ظلم طالبان اهمیت و اعتبار کامل می دهید. مردان افغانستان باید به آنها ملحق شوند و اکنون باید این کار را انجام دهند تا در برابر هر گونه ظلم و تجاوزی که توسط طالبان علیه ملت آزاده که مصمم به دفاع از میهن و دستاوردهای ما در 20 سال گذشته است مقاومت کنند.
مردم افغانستان به طالبان تسلیم نمی شوند و مقاومت ملی در اشکال مختلف رشد کرده است. هزارها تن از مردم افغانستان علیه طالبان اسلحه به دست گرفته اند و تعداد بیشتری نیز به مقاومت خواهند پیوست، در آینده نزدیک، آنها قادر خواهند شد تا برای صلح پایدار و آزادی در افغانستان بجنگند.
ما سهم داران عمده در حفظ ثبات منطقه ای و امنیت بین المللی را تشویق می کنیم تا از مردم افغانستان در مقاومت برحق ما مطابق با منشور ملل متحد حمایت کنند. ما در دهه 1990 شاهد بودیم که غفلت بین المللی در برابر طالبان فجایع انسانی بسیاری از جمله 11 سپتامبر را به همراه داشت. کشور های منطقه ما، از جمله هند، چین و روسیه به سختی می تواند از حملات تروریستی مشابه دیر یا زود که از افغانستان سرچشمه می گیرد، در امان بمانند. در واقع، اکنون زمان آن فرا رسیده است که کشور های منطقه و جهان به طور کلی علیه وضعیت موجود در افغانستان عمل کرده و مطابق با قوانین بین المللی عمل کنند.
خبرنگار: واکنش جامعه جهانی به بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان و حکومت قهقرایی و سرکوبگرانه آن در 17 ماه گذشته را چگونه می بینید؟ برخلاف دوره قبلی طالبان، بخشی از جامعه جهانی این بار به‌نظر می‌رسد که به‌جای اینکه رژیم جدید کابل را منحوس بدانند، طرفدار تعامل با این رژیم هستند. اما آیا این رویکرد کارساز است؟ آیا جامعه جهانی میتواند از طریق سیاست تعامل با طالبان، زندگی مردم افغانستان را بهتر کند؟
حیدری: بگذارید در این مورد خیلی صریح بگویم: کسانی که در 17 ماه گذشته سیاست تعامل با طالبان را دنبال کرده اند، به شکست بیشتر مردم افغانستان ادامه داده اند و خون سربازان داخلی و خارجی که در مبارزه با طالبان کشته شده اند نا دیده گرفتند.
اجرای آپارتاید جنسیتی کامل توسط طالبان در قرن بیست و یکم، تجارت آزاد مواد مخدر و فعالیت بیشتر از 20 گروه تروریستی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان گویای این واقعیت است که آنهای که بدنبال تعامل با طالبان اند در حقیقت آب در هاون میکوبند. پناه دادن به بیش از 20 شبکه تروریستی منطقه ای و فراملی دیگر در افغانستان.
خبرنگار: بازگشت طالبان به قدرت در کابل در اوت 2021 به عنوان یک موفقیت قابل توجه برای “دولت حامی عمیق آنان پاکستان“ تلقی شد که همیشه به دنبال “عمق استراتژیک” در افغانستان بوده است. اما به نظر شما چرا روابط پاکستان با افغانستان در چند ماه گذشته بدتر شده است؟
حیدری: مردم افغانستان باور ندارند که روابط پاکستان با طالبان بدتر شده است. بسیاری از این رویدادها برای کمک به تقویت مشروعیت طالبان کرده است و در عین حال نقش مخربی را که نهادهای نظامی و اطلاعاتی این کشور همچنان در افغانستان ایفا می کنند، نادیده می گیرند. در بسیاری از موارد، رهبران پاکستان، از جمله دیپلمات‌ها، پیروزی خود را در افغانستان جشن گرفته‌اند، که مردم افغانستان آن را نقض فاحش مقررات منشور ملل متحد در مورد اقدامات تجاوزکارانه مستقیم و غیرمستقیم می‌دانند.
افغانستان تحت سلطه طالبان، اساساً یک اشغال خارجی است که به طور فعال دستاوردهای استراتژیک افغانستان در 20 سال گذشته را خنثی می کند. استثمار اسلام توسط “دولت پاکستان ” برای محروم کردن زنان افغانستان از مشارکت در هر کاری، برای محکوم کردن افغانستان به فقر و وابستگی دائمی طراحی شده است و مردم افغانستان از هرگونه صلح و توسعه پایدار محروم می گرداند. جامعه بین المللی بر اساس منشور ملل متحد موظف است به اشغال افغانستان در دفاع از حاکمیت ما پایان دهد تا از تعهدات و ارزش قوانین بین المللی محافظت شود. همانطور که قبلاً گفتم، بهترین و ساده ترین راه برای انجام این کار کمک به از سرگیری گفتگوهای «بین الافغانی» برای یک راه حل سیاسی پایدار است که نتیجه آن تشکیل یک دولت فراگیر و قابل قبول برای همه، مطابق با تعهدات بین المللی ما است.
خبرنگار: هند پس از بازگشت طالبان به قدرت در کابل در اوت 2021، دیپلمات‌ها و دیگر مقامات خود را از افغانستان خارج کرده بود. اما این کشور همچنین تعاملات خود را با رژیم طالبان در کابل آغاز کرد و آنچه را که “یک تیم فنی” نامید در سفارت خود در کابل مستقر کرد. تعامل هند با طالبان را چگونه می بینید؟
حیدری: مردم افغانستان روابط دوستانه دیرینه با مردم هند دارند و ما هنوز روی آنها حساب می‌کنیم و مایل هستیم تا به عنوان دوست سنتی و استراتژیک روابط مان را گسترش دهیم. هند از هر اقدامی که به طالبان مشروعیت می دهد باید از نظر استراتژیک اجتناب نماید، زیرا یک گروه تروریستی در نهایت با هر دموکراسی مخالفت می کند، به ویژه هند، که آنها(طالبان-پاکستان) در دهه های گذشته بارها به آن حمله کرده اند. هند باید در سطح منطقه و جهان تلاش برای بهبود وضعیت در افغانستان کند تا به چالش جدی تهدید القاعده و داعش از جغرافیایی افغانستان مواجه نگردد.
خبرنگار: هند به شدت محدودیت های طالبان در زمینه تحصیل زنان یا ممنوعیت کار آنها برای سازمان های غیردولتی را محکوم نکرد. آیا هند به عنوان یک کشور برتر در جنوب آسیا، ارزش های اساسی خود را به خطر می اندازد و حسن نیت خود را در میان بخش های مترقی و دموکراتیک جامعه در افغانستان به خطر می اندازد تا به تعامل خود با طالبان ادامه دهد؟ مردم دموکراتیک و مترقی افغانستان آن را چگونه می بینند؟
حیدری: مردم رنج دیده افغانستان مایوس گردیدند و به طور فراموش نشدنی از دولت های دموکرات و حامیان دموکراسی در سطح جهان ناامید شده اند. رعایت مقررات اساسی حقوق بشر در سطح بین المللی و قوانین بشردوستانه در دفاع از مردم افغانستان هرگز به منافع ملی هیچ کشوری لطمه نمی زند. این در واقع جایگاه اخلاقی آنها را در دید جامعه بین المللی افزایش می دهد و در نتیجه قدرت نرم آنها را تقویت می کند.
هند یک رهبر جهانی در قدرت نرم است، موقعیتی که هرگز نباید اجازه دهد که گروه های تروریستی مانند طالبان با پیگیری سیاست هایی که شکست کامل خود را نشان داده اند، تضعیف کند. مردم افغانستان برای هند احترام زیادی قائل هستند و هر روز از فرمان طالبان برای گوش دادن و تماشای موسیقی و فیلم‌های هندی ممنوعه از سوی انان سرپیچی میکنند.
مردم افغانستان در داخل و خارج از کشور بخاطر خارج شدن قسمتی از مردم افغانستان که اهل هنود بودند غمگین شدند. این همان طالبان بودند که در دهه 1990 آنها را مجبور به پوشیدن برچسب های هویت مذهبی کردند و بعداً به عبادتگاه های آنها حمله کردند و بسیاری از هندوها و سیک های بی گناه را کشتند و معلول کردند. ما طالبان و کسانی که آنها را قادر به انجام این کار کرده اند، فراموش نخواهیم کرد و هرگز نخواهیم بخشید.
مردم افغانستان صرف نظر از قومیت، امیدوار اند که جهان، به ویژه نیروهای دموکراتیک در همسایگی ما، طالبان را آن گونه که واقعاً هستند، ببینند.
21/JAN/2023 DECCAN HERALD
برگردان یحیی فیضی
