به نقل از گزارش روزنامه اطلاعات روز : کودک چهار‌ساله‌ی مریم بیمار بود. او برای درمان فرزندش به شفاخانه‌ی رخه در ولایت پنجشیر مراجعه کرد اما با مکانی روبه‌رو شد که بیشتر شبیه یک قرارگاه نظامی بود تا یک مرکز درمانی. حضور سنگین طالبان، با سلاح و تجهیزات نظامی، فضای شفاخانه را از حالت طبیعی خارج کرده بود.
مریم به روزنامه اطلاعات روز گفت: «وقتی وارد پارکینگ کوچک شفاخانه شدم، پنج رنجر طالبان را دیدم که افراد مسلح در عقب آن‌ها ایستاده بودند و به زبان پشتو صحبت می‌کردند. فضای شفاخانه کاملا وحشتناک بود. تمام اطفال و خانم‌ها ترسیده بودند. طوری بود که احساس می‌کردی وارد یک قطعه‌ی نظامی شده‌ای.»
مریم می‌گوید که در بخش بیماران سرپایی از هفت چپرکت، چهار تای آن توسط نیروهای طالبان اشغال شده بودند؛ «من با کودکم به بخش معاینه بیماران سرپایی رفتم. طالبان سلاح‌های‌شان را روی میز معاینه‌ی داکتر گذاشته بودند و داکتران مشغول معاینه‌ی آنان بودند.»
مریم توضیح می‌دهد که هر طالب بیمار با سه تا چهار فرد مسلح وارد شفاخانه می‌شد و این فضا را برای دیگر بیماران سنگین‌تر می‌کرد؛ «کودکان از ترس طالبان گریه می‌کردند و طفل من هم آرام نبود. وقتی خواستم خون کودکم را معاینه کنم، به بخش لابراتوار رفتم، اما در دهلیز تنگ شفاخانه نیم‌ساعت منتظر ماندم تا تعداد طالبان کم‌تر شدند و توانستم به لابراتوار برسم. معاینات چند ساعت طول کشید، ولی من سریع شفاخانه را ترک کردم، چون از حضور طالبان ترس داشتم.»
مریم افزود که یکی از زنان مسن حاضر در شفاخانه شکایت داشت و از حضور طالبان انتقاد می‌کرد؛ «آن زن گفت، خداوند این‌ها را گم کند. در قریه این‌ها هستند، در مسجد این‌ها هستند، در مکتب این‌ها هستند، در بازار این‌ها هستند و حالا در شفاخانه هم این‌ها هستند. از دست این‌ها حیران مانده‌ایم که کجا برویم. هیچ روز خوش نداریم. این‌ها انسانیت و اخلاق را نمی‌فهمند.»
حضور و رفتار طالبان در مراکز صحی پنجشیر نه تنها خدمات‌رسانی را مختل کرده بل‌که به نگرانی‌ها و مشکلات مردم افزوده است. نوید، یکی از باشندگان پنجشیر که برای درمان به شفاخانه‌ی رخه مراجعه کرده بود، از نحوه‌ی تعامل طالبان با کادر صحی چنین روایت می‌کند؛ «هنگامی که طالبان به شفاخانه مراجعه می‌کنند، دارو و معاینات‌شان را خودشان به داکتران فرمایش می‌دهند. آنان داروهای قوی را درخواست می‌کنند و می‌گویند داروهای ضعیف بیماری‌شان را بهبود نمی‌بخشد.»
او افزود: «طالبان از داکتران می‌خواهند که برای‌شان پیچکاری و سیرم تجویز کنند تا زودتر خوب شوند.»بیشتر نیروهای طالبان بی‌سواد هستند و این باعث شده است که توصیه‌های کادر صحی را نادیده بگیرند. آنان داکتران را مجبور می‌کنند درخواست‌های‌شان را بپذیرند، حتا اگر این درخواست‌ها غیرعلمی و غیرضروری باشد.
فشار، زورگویی و تهدید
فشار طالبان بر شفاخانه‌ها زمانی بیشتر می‌شود که زخمی‌های‌شان را به مراکز صحی منتقل می‌کنند. حشمت‌الله، یکی از باشندگان پنجشیر با چنین وضعیتی روبه‌رو شده است. او به روزنامه اطلاعات روز گفت که طالبان حتا به او اجازه ندادند بیمارش را به شفاخانه‌ی رخه منتقل کند و مردم عادی را نیز از نزدیک شدن به شفاخانه منع کردند؛ «وقتی زخمی‌های خود را به شفاخانه انتقال می‌دادند، رنگ چهره‌های‌شان پریده بود و بسیار وحشت‌زده بودند. از همین‌رو، کسی را نزدیک شفاخانه نمی‌گذاشتند و حرف ما را هم گوش نکردند. ما گفتیم که بیمار داریم و باید به شفاخانه برویم، اما اجازه ندادند.»
او افزود که در گوشه‌ای از شفاخانه‌ی رخه، تنش لفظی میان یکی از داکتران و یک جنگ‌جوی طالبان که به زبان پشتو صحبت می‌کرد، جریان داشت. این داکتر به زبان پشتو تسلط نداشت و به همین دلیل یکی دیگر از همکارانش مجبور به مداخله و ترجمه‌ی گفت‌وگو شد. جنگ‌جوی طالبان اصرار داشت که فشار خونش بالا است و حال خوبی ندارد، بنابراین، باید داروهای قوی بیشتری دریافت کند. اما داکتر با این درخواست مخالف بود.
داکتر که به‌دلیل مسائل امنیتی نامش افشا نمی‌شود، به روزنامه اطلاعات روز گفت که در سه سال گذشته بارها با زورگویی طالبان در پنجشیر مواجه شده است. او وضعیت موجود را غیرقابل تحمل دانسته و تمایل به ترک این ولایت دارد؛ «اگر ۱۰ هزار افغانی معاش پیدا کنم، داکتری را ترک می‌کنم. شرایط بسیار سخت است. اگر از آنان (طالبان) بخواهی که قانون مراکز صحی را رعایت کنند، با تو جنگ می‌کنند. وقتی نسخه برای‌شان تجویز می‌کنی، قبول نمی‌کنند. یک نفرشان بیمار است، اما چهار نفر مسلح همراهش وارد شفاخانه می‌شوند. وقتی مشغول معاینه‌ی بیمار هستی، چهار طرفت تفنگ‌داران ایستاده‌اند.»
این داکتر توضیح داد که مصرف بی‌رویه‌ی داروهای قوی توسط طالبان باعث شده است که بدن آنان به این داروها مقاوم شود و نتیجه این است که پس از چند روز دوباره به مراکز صحی مراجعه می‌کنند و خواستار درمان بیشتر می‌شوند. او افزود: «بارها طالبان با تفنگ من را تهدید کردند که برای‌شان پیچکاری و سرم بدهیم تا زودتر خوب شوند.»
یکی از کارکنان صحی در شفاخانه ولسوالی رخه طالبان را به ایجاد فضای رعب و وحشت متهم کرد. او که نخواست نامش فاش شود، به اطلاعات روز گفت: «نظامیان طالبان با سلاح و موترهای نظامی وارد شفاخانه می‌شوند و این باعث ترس بیماران و کادر صحی می‌شود. آنان یونیفرم نظامی ندارند، اما گروهی و مسلح وارد شفاخانه شده و آزادانه به تمام بخش‌ها سر می‌زنند. هیچ‌کس نیست که مانع‌شان شود.»
زورگویی طالبان در دسترسی به خدمات صحی در بیشتر مراکز درمانی پنجشیر به یک معضل جدی تبدیل شده است. محمد، یکی از باشندگان ولسوالی شتل به روزنامه اطلاعات روز گفت که در فصل زمستان، ازدحام طالبان برای دریافت خدمات صحی بیشتر شده و این وضعیت، دسترسی مردم محلی به خدمات درمانی را محدود کرده است.
او گفت: «در ولسوالی شتل یک کلینیک صحی وجود دارد و تمام طالبان که در کوه‌ها پوسته دارند، به این کلینیک مراجعه می‌کنند. اکنون که هوا در کوه‌ها سرد است، آنان بیشتر بیمار می‌شوند و در کلینیک مراجعه می‌کنند؛ برای مردم محل نوبتی باقی نمی‌ماند. آنان نوبت را رعایت نمی‌کنند. خانم‌ها کم‌تر جرأت می‌کنند که به این کلینیک بروند. طالبان داروهای شفاخانه را نیز کاملا مصرف می‌کنند.»
