دورنمای رمضان

•  بخش پنجم 
• نبود منابع مالی در جهت هزینه دولت:

دولت اسلامی مجاهدین هیچگونه منابع مالی داخلی که بتواند از طریق آن هزینۀ دولت خود را در بخش های نظامی و ملکی تامین کند، در اختیار نداشت. هیچ دولت و کشور خارجی نیز حاضر نبود حکومت استاد ربانی و احمدشاه مسعود را از لحاظ مالی و نظامی کمک کند. مصارف دولت در تمام بخش ها از چاپ بانکنوت افغانی مطابق روند دوران حکومت داکتر نجیب الله تامین می شد که پول افغانی به سرعت و شدت، ارزش خود را از دست می داد. 

• نا آمادگی و ظرفیت ناکافی برای دولت داری:

استاد ربانی و احمدشاه مسعود که در سال 1371 (1992)به همکاری نیروها و جناح های معینی  از درون حکومت داکترنجیب الله و حزب دموکراتیک خلق قدرت سیاسی را به دست گرفتند و دولت اسلامی مجاهدین را در محور خود ایجاد کردند، آمادگی و ظرفیت کافی و لازم  برای دولت داری و رهبری دولت نداشتند.

منظم ترين جبهه جنگ و جهاد در داخل کشور، جبهات احمدشاه مسعود بود، اما نظم و سازماندهي مؤفقانه احمدشاه مسعود براي مناطق معدودي از کشور و در شرايط ويژۀ دوران جنگ با قوای شوروی و دولت حزب دموکراتیک خلق، مؤثريت و کار آيي داشت. در حالي که براي تشکيل دولت در کابل و ادارۀ کشور به ايجاد ساختار و نظام دولتي با موجوديت گروه کثيري مديران متخصص در عرصه هاي مختلف حاکميت و اداره ضروت بود.

جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری استاد ربانی و احمدشاه مسعود در عرصه های مختلف اداره و مدیریت بخش های ملکی و نظامی از نیرو و توانایی کافی و موثر برخور دار نبود. بد تر از این نقص و ناتوانی، فساد و بی صداقتی اعضا و منسوبین این تنظیم و سایر تنظیم های جهادی و اسلامی شریک در دولت و حکومت بود. بسياري از افراد و عناصريکه کدرها و فعالين تنظیم های خود در هر دو عرصه نظامي و ملکي بودند و بعداً در کرسي هاي دولتي قرار گرفتند دست به سوء استفاده و خيانت مالي زدند. در بررسي عوامل دروني سقوط دولت اسلامي به رهبری استاد ربانی و احمدشاه مسعود نمي توان از اثر منفي و مخرب گسترش فساد مالي چشم پوشيد. به قول ابن خلدون مؤرخ مشهور مسلمان، قدرت “عصبيه” که نيرو و انگيزۀ دفاع از حاکميت محسوب مي شود در نتيجه فساد مالي به انحطاط و اضمحلال رفت.