مقدمه
با وقوع تحولات جدید در جهان اسلام به ویژه جنگهای خونینِ عراق، سوریه، لیبی، یمن، افغانستان و برخی مناطق دیگر، افکار و حرکتهای تندروانه در جوامع اسلامی بیشتر از پیش تقویت شده است. جنگ نیابتی کشورهای متخاصم، حضور گستردۀ نظامیان بیگانه در سرزمین‌های اسلامی و تضادهای مذهبی- فرقهای، از جملۀ عوامل اصلی خشونت در جهان اسلام به ویژه خاورمیانه محسوب میشود. با این حال، رفتار تندروانه در جوامع اسلامی تاریخ طولانی دارد.افغانستان در میان کشورهای اسلامی بیشترین آسیب و صدمه را از افراطیت دینی و تشدد و ستیزه‌گری مذهبی متقبل شده و با گذشت هر روز به شمار جریان‌های افراطی و خشونتورز در این کشور افزوده میشود. در خصوص گسترش افراطیت در افغانستان دو دیدگاه وجود دارد: گروهی مدعی هستند که گروههای رادیکال و افراطی از جانب کشورهای خارجی و استخبارات منطقه به منظور شعلهورسازی جنگ در افغانستان پشتیبانی مالی و فکری میشوند. آنها استدلال می‌کنند که افراطیت با جامعۀ افغانستان بیگانه است و کشورهای مداخله‌گر برای تحقق اهداف‌شان از رادیکالیسم به عنوان یک حربه استفاده میبرند. اما گروهی دیگر، باور دارندکه افراطیت ریشه در متون مذهبی دارد و دانش آموزان دینی با استفاده از این کتابها و متون، با تندروی و خشونت پیوند می‌خورند.به هر رو، حقیقت این است که با گذشت هر روز افکار و برداشت‌های خشن، رادیکال و افراطی از دین افزایش می‌یابد و هیچ راهکار همه‌شمولی برای ارایۀ یک قرائت راستین و میانه از افکار و اندیشه‌های اسلامی به میان نمی‌آید.در این سه دهۀ اخیر هیچ پدیده‌ای برابر با خشونت و ترور، جهانیان را به خود مشغول نکرده است. ایجاد پیوند میان ترور و ادیان و به ویژه اسلام جزء مسلمات و بدیهیاتی بوده که در اذهان عامۀ مردم جهان نقش بسته است. سهم جامعۀ ما در این میان، خیلی بزرگ بوده است؛ چون دو جنگ بزرگ چهل سال اخیر در قلمرو سیاسی کشور ما به وقوع پیوست که یکی جنگ با اتحاد شوروی بود و دیگرش آنچه بنام جنگ با تروریزم شهرت یافت. با در نظرداشت اینکه ما بیشتر از همه در آتش ترور می‌سوزیم، نیازمندیم تا در جهت شناخت و ریشه‌یابی این پدیدۀ پیچیده و چند بعدی بیشتر بیندیشیم.در رابطه به افراطی‌گری و خشونت و ترور و پیوند آنها با اصول و آموزه‌های دینی و نقش علما در این میان، خبرگزاری کشور مصاحبۀ مفصلی را با استاد خواجه بشیر احمد انصاری، پژوهشگر نام‌آشنای حوزۀ علوم انسانی راه انداخته است. استاد انصاری در عرصه‌های دین و علوم سیاسی و اجتماعی تخصص داشته و در گسترۀ دین و فرهنگ و سیاست قلم زده که مقاله‌های‌شان در مطبوعات درون‌مرزی و برون‌مرزی به نشر رسیده است.
