پنجشیر: زندان یا گورستان طالبان؟
پنجشیر تنها یک دروازه دارد که در ولسوالی شتل واقع شده است. طالبان در این دروازه، ایست بازرسی ویژه‌ای برای نظامیان ایجاد کرده‌اند. هر طالبانی که قصد خروج از پنجشیر را داشته باشد، باید از مقامات مسئول نامه‌ای تحت عنوان «خط رخصتی» دریافت کند. بدون این نامه، خروج از پنجشیر برای طالبان غیرممکن است.
این خط رخصتی باید ضمانت‌دار باشد و پس از اتمام مدت آن، طالبان موظفند به وظایف خود بازگردند. در صورت عدم بازگشت، با مجازات‌های شدیدی روبرو خواهند شد.
از سمت گلبهار نیز ایست بازرسی دیگری وجود دارد که دو چیز را به شدت ممنوع کرده‌اند: اول، گوشی‌های موبایل (به ویژه موبایل‌های بزرگ) و دوم، طالبان خُرد‌سن. طالبانی که از دالان سنگ به گلبهار می‌رسند، چنان خوشحال می‌شوند که گویی از زندان رها شده‌اند.
طالبانی که از زندان پنجشیر رها می‌شوند، در طول مسیر بارها به همراهان پنجشیری خود می‌گویند: «حاجی صاحب، حاجی صاحب، چه خدمتی می‌توانم برایتان انجام دهم؟»
وضعیت طالبان در پنجشیر به حدی اتاسفبار است که قابل توصیف نیست. آن‌ها نه نان دارند، نه معاشاتشان که دو ماه است پرداخت نشده، و نه حتی بدل اعاشه‌ای دریافت می‌کنند. سلاح‌های کهنه در دست‌هایشان است، موترهایشان نیمه‌فعال هستند، و حتی کفش مناسب برای پوشیدن ندارند. زمستان را با چپلک‌های کهنه و بوت‌های پاره سپری کرده‌اند.
دوکان‌داران محلی می‌گویند وضعیت طالبان آنقدر بد است که وقتی در بازار مشغول خوردن نان هستند، با التماس از دیگران اجازه می‌گیرند تا لقمه‌ای نان بخورند.
یکی از ساکنان پنجشیر که اخیراً به این منطقه سفر کرده، خاطره‌ای جالب از طالبان در دالان سنگ نقل می‌کند: «امروز صحنه‌ای عجیب از نظامیان طالبان در دهنه دالان سنگ دیدم که مرا به حیرت انداخت. با خود گفتم، چه کسانی ما را در اسارت گرفته‌اند که نه نان دارند، نه پول، نه چوب سوخت، و نه حتی کفش به پا؟»
او ادامه می‌دهد: «از سمت گلبهار می‌آمدیم که شش طالب را دیدیم که دور یک درخت بید جمع شده بودند و با زحمت زیاد آن را از ریشه کندند و روی موتر رنجر بار کردند. طالبان درخت بید را با شاخ و برگش حمل کردند و وقتی تلاشی‌های نظامی پولیس و استخبارات دیدند که آن‌ها درخت را با این وضعیت روی موتر گذاشته‌اند، شروع به خندیدن کردند.»
سران طالبان به خوبی می‌دانند که عاقبت نیروهای مستقر در پنجشیر چه خواهد بود. پنجشیر نه تنها برای طالبان یک زندان است، بلکه گورستانی است که طالبان در آن دفن خواهند شد. تجربه جنگ ۱۴۰۱، علیرغم تبلیغات منفی دشمنان، نشان می‌دهد که اگر یک جنگ منسجم علیه طالبان سازماندهی شود، بی‌تردید طالبان در پنجشیر دفن خواهند شد.
