به استقبال نوروز (رویکردی به سرنوشت هرساله‌ی نوروز درگرو تحریم ها وتهدیدها )
مقدمه
– نوروز 1404 هجری خورشیدی برهمگان مبارک.
برخلاف سال های پیش، سه سالی شده که نوروز علاوه براین که زیرتیغ تحریم وتکفیر قراردارد، مورد محکومیت سیاسی وامنیتی نیز قرارگرفته است. درهیچ کشوری، حکومت ونیروهای امنیتی اش، دنبال کنندگان ارزش های فرهنگی را تعقیب نمی کنند ولی در کشورما وضعیت خاصی حاکم است. شاید حاکمان از نوروز هراس دارند براینکه، نوروز آگاهی خلق می کند وآگاهی وعلم دشمن سازش ناپذیر بدویت وجهالت می باشد. بگزارهرچه کنند؛ نوروز به این سادگی حرام نمی گردد، چون خداوند حرامش نساخته وبه این زودی نابود نمی شود، چون ریشه در علم وآگاهی دارد. این نبشته از چند سال قبل است که دوباره خدمت خوانندگان عزیز قرار می گیرد.
ــ مبدأ تقویم هجری قمری در عصر خلیفه دوم راشد حضرت عمر فاروق هجرت پیامبر اکرم (ص) تعیین شد . و هجرت رسول اکرم “(ص) در ربیع الاول رخ داد و آغاز سال هجری ازمحرم گرفته شد لذا آغاز سال هجری قمری آغاز هجرت نیست واین یک قرار داد است نه منطبق با واقعه دقیق .
ــ گاه شمار قمری قبل از اسلام درعصر جاهلی عرب هم بود و درکنار دوازده ماه معروف یک ماه دیگر بنام ” نسی” هم بوده که بعدا در آیت 36ــ 37 سوره توبه دوازده ماه معرفی شد و استفاده از شیوۀ جاهلی منسوخ گردید البته بعدا محاسبات مسلمان ها منطبق با همان شیوۀ قبل از اسلام ادامه پیدا کرد منتها با تعیین آغاز تقویم جدید که هجرت رسول اکرم بود و تعیین دوازده ماه نه سیزده ماه .
ــ در سال 467 هجری قمری در عهد ملکشاه سلجوقی توسط نظام الملک طوسی محاسبه تقویم سال و ماه بر طبق قوانین نجومی دقیق تعیین شد که منجر به ایجاد تقویم هجری شمسی گردید .
ــ مشکلات تقویم هجری قمری این بود که محاسبه قمری یا به لحاظ فاصله زمانی میان دو عبور متوالی قمر از مقابل یک ستاره ثابت (مانند خورشید ) و یا به لحاظ فاصله زمانی میان دو مقارنه قمر و خورشید ممکن بود و محاسبه مسلمان ها هم برطریقه دوم صورت می گرفت و منطبق با پدیده های طبیعی نبود و همیشه یک ماه در همان فصل سال واقع نمی شد و این امر تنظیم امور اجتماعی مسلمان ها را که باید منطبق با فصول گرم وسرد زراعت و آمادگی های دیگر می بود، مشکل می نمود.
ــ تقویم شمسی از دقیق ترین نقویم های بشری است و آغاز آن از روز جمعه 417 قمری می باشد و از اول بهار شروع می شود و همیشه در پایان زمستان به پایان میرسد و به لحاظ دقت درهر ده هزار سال یک احتمال تزاید محاسبه دارد که این احتمال در تقویم میلادی در هر پنجصد سال است و در هجری قمری د رهرسال حدود ده روز است .
ــ کشورهای اسلامی غالبا کارهای رسمی شان منطبق با تقویم میلادی صورت می گیرد و مراسم عبادی هم منطبق با قمری، کشور شاهی سعودی و تعدادی از کشوهای دیگرعربی تعامل خارجی شان منطبق با تقویم میلادی یا عیسوی است و تعامل داخلی یا تقویم رسمی شان در داخل قمری می باشد ( به تازگی، تقویم رسمی سعودی به میلادی تغییریافت ) ولی ایران و افغانستان ( قبل از حاکمیت طالبان ) تقویم رسمی شان هجری شمسی است که هم دقت میلادی را دارد و هم منطبق با هجرت رسول اکرم می باشد . ولی همیشه مراسم عبادی برطبق قمری ممکن است و صورت می گیرد.
1.تاریخچه نوروز .
نوروز قدامت افسانوی دارد که به شکل مستند مشخص نیست در کدام دوره و روی کدام مبانی یک روز مخصوص پنداشته شده است آنچه مشخص است این است که به عنوان یک جشن دینی نبوده بلکه بیشتر یک جشن اجتماعی و متناسب با آغاز فصل بهار یا برابر گردیدن شب و روز إبداع گردیده است .
باتوجه به این امر گفته می شود آغاز نوروز به زمان جمشید در عصر پیشدادیان بلخ برمی گردد که بیشتر از پنج هزار سال قبل ازامروز می زیسته وسلسله پیشدادیان، کیان ها و اسپه ها با ترتیب تاریخی هم از سلسله حکومت های سه هزار قبل از میلاد در بلخ میباشد .
ــ رابطه نوروز با دین زردشتیزم یا مجوسیت یک رابطه خیالی و مبتنی برپیش فرض های ذهنی است تا یک واقعیت تاریخی . برای این که زردشت موسس این دین، در پنج صدوهشتادوسه تا ششصدوشصت قبل ازمیلاد می زیسته است که فاصله میان رایج شدن نوروز و به دنیا آمدن موسس زردشتیزم حدود دوهزار و چهارصد سال می باشد و به این ترتیب نوروز لااقل بیست وپنج قرن قبل از پیدایش دین مجوسیت رایج بوده است و شاید از روی بی دقتی باشد که ما نوروز را از اعیاد دینی مجوسیت بدانیم و زردشت را متهم نماییم که دونیم هزار سال قبل از به دنیا آمدن خود، نوروز را اختراع کرده است (این کاملابی خبری خواهد بود )
ــ درقرن هفت میلادی یعنی حدود سال ششصدوبیست وسه که پیامبراکرم (ص) به مدینه هجرت کرد آیا تجلیل از نوروز درمدینه مروج بوده است ؟
دراین قسمت هیچ سند تاریخی وجود ندارد ولی بنابه گفته تاریخ نویسان رسومات خانوادگی و عید مردم مدینه برطبق آیین یهود صورت می گرفته است یکی بدین لحاظ که در مدینه یهودیها زندگی می نمودند و غیریهودیها از آنها متأثر گردیده بود ودوم این که فرهنگ یهودی با مقایسه فرهنگ فارسی آنزمان به شبه جزیره عرب نزدیک تر بود و داد وستد بیشتری میان هردو صورت می گرفت
ــ درنتیجه گفته می توانیم اعیاد قبل از اسلام درمدینه میان غیریهودی ها به گمان غالب اعیاد یهودی بوده است تا اعیاد زردشتی . حداقل هیچ سند معتبری وجود ندارد که اعیاد قبل از اسلام درمدینه اعیاد زردشتی بوده است .
مبانی نظری حرمت تجلیل ازنوروز ؛
ــ اول، مسأله تشبه با کفار :
« تشبه» که ازباب تفعل است به معنی مشابه ساختن خویش یا اعمال خویش با دیگران یا اعمال دیگران را گفته می شود و مشابه سازی امری، جدا از شبیه شدن یا مشابه بودن می باشد؛ به این معنی، شیوۀ غذاخوردن وسایر اعمال طبیعی که بی توجه به شیوۀ دیگران، با اعمال دیگران شبیه می باشد را شبیه بودن گفته می شود نه شبیه ساختن . برای این که در شبیه ساختن، به لحاظ دستور زبان، باید نوعی نیت برای شبیه سازی با دیگران مدنظر باشد به همین ملحوظ، در مشابه ساختن نوعی تقلید ازدیگران درکار است ولی درمشابه بودن این نیت وجود ندارد
ــ درحدیثی ازپیامبرگرامی اسلام آمده است ( من تشبه بقوم فهومنهم ــ ابوداودــ ) کسی خودرا شبیه سازی با هرقومی می نماید از آنها محسوب می گردد .
نوروز درآغاز یک رخداد طبیعی بوده و تقلیدی درکارنبوده و امروز هم با قصد شبیه سازی با کفار انجام نمی گردد و اصلا نوروز مربوط زردشتیزم نیست که امروز قصد شبیه سازی با آنها درکار باشد برای این که ازنوروز در وداها و اوستا، اصلا یاد نگردیده است (5)
دوم، اعمال شرکی و مزخرفات ذهنی پیرامون نوروز:
انجام اعمال شرک آمیز یا داشتن باورهای شرکی مخصوص نوروز نیست در هر مناسبتی که باشد حرام است و مبانی قطعی پیرامون آن وجود دارد و در نوروزهم اگر کسی اعمال نا روای انجام می دهد یا این که باور ناروای دارد اعمال وباورش حرام است .
سوم، ازدیاد بر اعیاد اسلامی :
ازدیاد در عبادات ناروا است . چنانچه ابن تیمیه فرموده (الاصل فی العبادات ان لایشرع منها الا ماشرعه الله والاصل فی العادات ان لایحظرمنها الاما حظره الله ) قاعده درعبادت آنست که ناروامی باشد جزدرصورتی که خدا آنرا مشروع نموده باشد و قاعده درعادات أجتماعی آنست که مباح می باشد مگر درصورتی که خدا منع کرده باشد . عید به معنی لغوی آن، هرآنچه را گفته می شود که درظرف هفته یا ماه و یا سال عود می کند یا برمی گردد؛ با توجه به همین معنی، حضرت علی فرموده (کل یوم لایعصی الله فیه فهو یوم عید ) هرروزی که خدارا نافرمانی کرده نشود همان روز عید است وبه همین معنی ما اعیاد دینی داریم و اعیاد اجتماعی نیز که برگذاری آن یک امردینی نیست و ضددینی هم نمی باشد.
ــ عید دینی یا همان (العید) مناسبت هایی اند که از طریق نص، برگذاری آن به عنوان عبادت امر شده و مشخص می باشد مانند عید فطر وعید قربان.حدیثی است ازرسول اکرم که فرموده (….لکل قوم عیدا وهذا عیدنا)ــ بخاری ) برای هرملتی یا دینی عید است و این، عید ما است . ابن حجر درشرح حدیث فرموده (ای لکل ملة من الملل المختلفة عید … ) یعنی برای هردینی از ادیان، عید مخصوص همان دین است . برخی ها از این حدیث انحصار عید دینی در اسلام را به همین دو عید معروف برداشت کرده اند که درست نمی باشد برای این که جای دیگر رسول اکرم درباره روز جمعه فرموده (ان هذا یوم عید جعله الله للمسلمین ) ــ ابن ماجه ) ودرجای دیگر فرموده (یوم عرفة ، یوم النحر و أیام منی عیدنا ) ــ ترمذی و ابوداود) به هرصورت نوروزرا نمی توان یک عید دینی گفت برای این که درنص از آن یاد نگردیده است و مشمول هیچ یکی از اعیاد دینی نمی باشد .
چهارم ، مخالفت با کفار :
برخی ها اصرار دارند که نوروز از اختراع زردشتی ها است درحالی که قدیمی ترین تاریخ دراسلام دراین مورد از طبری (310هجری) است که نوروزرا منسوب به عصر جمشید می داند که حدود بیست وپنج قرن پیش از تولد زردشت زندگی می نموده است و اصلا از اختراع زردشتیزم نیست.
منابع حکم شرعی پیرامون نوروز؛
ــ طبیعی است که باید برای إثبات حکم شرعی وجوب و یا حرمت برای یک عمل، دلایلی از نص یا منابع دیگر و جود داشته باشد؛ در غیر آن تحکیم به هریکی از این احکام بدعت دردین تلقی می گردد . همانطوری که شاطبی بدعت را زیادت حکمی براحکام شرعی می داند چه از باب وجوب باشد یا حرمت .
ــ قرآن کریم :
درقرآن کریم هیچ آیتی وجود ندارد که لفظا بر چگونگی جایگاه شرعی نوروز دلالت نماید بنا بر چارچوب اصولی نصوص اسلامی از هر نوع دلالتی که باشد (أعم از دلالت النص یا اشارت النص و یا اقتضاءالنص )
ــ پیرامون تفسیر بخشی از یک آیت در سوره فرقان که می فرماید (والذین لایشهدون الزور …) ضحاک و برخی دیگر از مفسران لفظی قرآن کریم، به عنوان یک احتمال تفسیری، منظور از واژۀ (زور) اعیاد مشرکین را گرفته اند درحالی که «زور» به معنی نادرست است و بنا بر سیاق آیت، هرمجلس نادرستی را گفته می شود مانند مجالس قمار، اعیاد مشرکین و امثال آن . ألبانی اختصاص این کلمه را به اعیاد مشرکین به عنوان یک احتمال ضعیف مطرح نموده است و به صورت (قیل 🙂 آن را ذکرکرده است ولی به هرصورت اعیاد مشرکین می تواند یکی از مصادیق عام این کلمه باشد ولی باید دانست که نوروز بنا بر دلایل تاریخی خود عید مخصوص مشرکین نبوده است .
ــ به صورت تفسیری می تواند نوروز به عنوان یک مجلس نا مشروع برگزار گردد مانند ابتذال و مزخرفات دیگری که در این روز صورت می گیرد و یکی از مصادیق کلمه زور باشد و می تواند به صورت مشروع بر گزار شود که یکی از مصادیق تفکرپیرامون نظام طبیعت باشد آنطوریکه خداوند فرموده (وتری الارض هامدة فإذا انزلنا علیها الماء اهتزت وربت و أنبتت من کل زوج بهیج )
سنت پیامبر اکرم (ص) :
ــ آنچه که زیاد مورد استدلال قرار گرفته حدیثی مروی از حضرت أنس می باشد مبنی بر این که ما قبلا دو روزی را درمدینه تجلیل می نمودیم و پیامبر اکرم پرسید (..ماهذان الیومان قالوا کنا نلعب فیهما فی الجاهلیة فقال رسول الله ان الله قد ابدلکم بهما خیرا منهما یوم الاضحی ویوم الفطر ) ابوداود ) یعنی خداوند این دو روز را به دو روز بهتر از آنها تبدیل نموده است که روز هردو عید است .
نوروز و مهرگان دو روز مروج در عصر پیامبر اکرم میان عرب ها نبوده ورنه پیامبر اکرم از آن خبر می داشت و از سوال او فهمیده می شود که آن دوروز روزهای مروج بسیار محلی وغیرمشهور بوده که پیامبر اکرم از آن إطلاع نداشته است و از آن پرسیده است.
دوم اینکه دو روز قبلی بصورت یک ارزش یا إلزام تجلیل می گردیده و با تعویض آن به دو روز عید، حکم إلزامیت آن ازمیان می رود و دیگر إلزامی باقی نمی ماند . چون با نسخ حکم شرعی وجوب یا استحباب یک عمل، به إباحت محض برمی گردد نه به حرمت وبرای حرمت آن دلیل مجدد ضرورت است درعین حالی که می دانیم این دو روز قبلی هم نوروز و مهرگان نبوده است .
آنچه که شمس الحق عظیم آبادی درکتابش عون المعبود آن دوروز را به نوروز و مهرگان تفسیرنموده، بی أساس است چون ایشان مورخ نیست و هیچ سندی هم إرائه نمی کند که آن دوروز، نوروز و مهرگان بوده است و خود ایشان درهند زندگی می نموده و مشخص نمی کند که این مصداق را از کجا وازکی بدست آورده است درحالی که مورخین قدیم اسلامی مشخص نکرده اند که آن دوروز نوروز و مهرگان است و عظیم آبادی یک قضیه تاریخی را بدون سند ذکرکرده و منبع خود را هم مشخص نمی کند و این نوع توجیه ارزش علمی ندارد .
ابن تیمیه هم عین برداشت را داشته که ایشان نیز مشخص نمی کند از کجا دانسته و برمبنای کدام سند تاریخی بدست آورده است که همان نوروز و مهرگان بوده است و این نوع برداشت ها صرف می تواند یک دیدگاه باشد نه یک سند معتبر .
ــ سخنی منسوب به حضرت عمر است که فرموده (إجتنبوا اعداءالله فی عیدهم ) به گفته صاحب أسدالغابه منظورایشان عید مسیحیت بوده است که در شرق میانه آن روز میان مسیحی ها مروج بوده و کم کم میان مسلمانان هم ممکن بوده رواج یابد .
ــ قول منسوب به ابن عمر است مبنی بر منع ایشان از شرکت در مراسم نوروز یا اقوال علمای مانند ابو حفص کبیر حنفی و امثالهم نظریاتی اند که به عنوان یک نظریه، با ارزش اند ولی نمی توانند در چارچوب اصول قانون گذاری در اسلام معیار إثباتی برای یک حکم گردد .
ــ بخاری در تاریخ کبیر خود با سند صحیح آورده است (أتی علی بفالوزج قال ما هذا؟ قالوا النیروز قال فنیروزا کل یوم ) یعنی هر روز نوروزباد. وهیچ إکراهی از خود درگرفتن هدیه نوروزی نشان نداده است چیطور ممکن است حضرت علی در برابر یک حرمت چنین برخوردی مثبتی داشته باشد .
ــ حافظ ابن عبدالبر می گوید . حضرت معاویه نخستین کسی بود که دستور به توزیع هدایایی نوروزی و مهرگانی صادرنمود .
ــ حافظ مناوی در فیض القدیر حتی اعتکاف برخی از علمای سلف را در روز نوروز نقل کرده است که دعای مخصوصی هم داشته است .
ــ با این همه، قبلا گفته شد که اجتهاد های مخالف وموافق علما می تواند با ارزش باشد ولی نمی تواند مثبت حرمت یا وجوب یک امرگردد بنا برآن، اصل مراسم اجتماعی به سان سایر مناسبت های اجتماعی مباح باقی می ماند.
ــ گذشته از قرآن وسنت، إجماعی بر حرمت تجلیل از نوروز نیز صورت نگرفته بلکه بعد از راه یافتن نوروز در تمدن اسلامی در عصر اموی ها، نوع إجماع عملی میان مسلمانان در بزرگداشت از این روز دیده می شود.
انگیزه های فتوای تحریم نوروز؛
توضیح : نمی توان گفت که تحریم کنندگان نوروز دریک وضعیت اجتهادی محض به تحریم نوروز دست یافته اند به دلیل این که، اصلا ممکن نیست اجتهادی صورت پذیرفته باشد ولی عوامل مختلف سیاسی، اجتماعی وشخصی مفتی یا مجتهد در آن دخیل نبوده باشد. فتوا یا دیدگاه های مبنی برتحریم نوروز هم از انگیزه هایی خالی نمی باشد و آنچه در کل می توانیم بگوییم اکثر این انگیزه ها شریفانه یا از روی نوعی دلسوزی نسبت به دین، شکل گرفته است که می توان از لابلای اظهار نظرهای شان فهمید اما قطعا هدف ما مردود پنداشتن این انگیزه ها نیست بلکه برایند آن است که منجر به یک نوع ابتداع در احکام دینی گردیده است و تحریمی را در دین بدون یک اساس کامل شرعی علاوه نموده اند. درضمن آن، باید از انگیزه هایی چون فارسی ستیزی، تعصب قومی وضدیت با فرهنگ نیز وجود دارد که جای شگفتی ندارد واز قدیم الایام این تمدن وفرهنگ دشمنان خود را داشته است ولی هیچ گاهی تسلیم نگردیده است.
انگیزه های عمدۀ دوست داران به دین ودین داری را می توان چنین خلاصه نمود:
1.مبارزه با ابتذال :
مسلما که جشن ها از نوعی ابتذال خالی نیستند و این امر برخاسته از فرهنگ های بیگانه است که به صورت خوشگذرانی و با استفاده از فضای آزاد و خوشیی که مناسبت ها تولید می کند، صورت می گیرد.بنا برآن نمی توان به اصل آن مناسبت پشت پا زد بلکه با ابتذال باید مبارزه کرد ورنه ابتذال زیرجامۀ عید فطر واضحی هم جا می گیرد . و به لحاظ نظری نمی توان از ناروا بودن اعمال مبتذل به ناروا شدن نفس این مناسبت ها رسید بلکه هر عملی که شرعا ناروا باشد، دلایل کافی شرعی برای ناروا بودن خود باید داشته باشد.
- اعمال خرافی منتسب به دین :
اسلام به صورت اجتماعی، نافذترین دین درطول تاریخ بشریت شناخته می شود. به این معنی که تمام مناسبت های اجتماعی پیش ازخود را به صورتی متأثر گردانیده و یا این که کاملا حذف کرده است. به این صورت می توان گفت که اسلام یگانه دینی فرهنگ ساز میان بشریت است وروی این ملحوظ برخی از مناسبت های قبل از اسلام که با اسلام هیچ ضدیتی هم نداشته، با شکل اولی خود باقی نمانده است بلکه نوعی چهرۀ اسلامی برای آن تراشیده شده است که در کنار زدودن ویژگی های ضداسلامی آنها نوعی خصوصیت دینی برای آن بافته اند. نوروز هم ازاین امر مستثنی نیست و به همین دلیل افسانه هایی مانند رواج رفتن سر مقابر دراین روز، باوربه جایگاه ویژه دینی این روز تا سرحد جعل روایات و تهیه نذر و امثال آن، میان مردم شکل گرفته است .
قبلا گفته شد که نوروز یک روز ویژۀ دینی نیست ولی تجلیل طبیعی از آن یک امر ضددینی هم نیست برای اینکه دلایل تحریم آن ثابت نمی باشد بنابرآن دادن ویژ گی دینی برای آن نوعی ابتداع دردین و ترویج خرافات می باشد که البته مبارزه باخرافات یک رسالت دیگر ودلایل خود را دارد و موجب نمی گردد که اصل نوروزرا تحریم نماییم.
- سطحی نگری :
اسلام با آوردن یک چارچوب اعتقادی کامل و یک نظام حقوقی (شرعی ) کامل، فرهنگ هارا رهبری نمود نه این که آنهارا مردود دانسته باشد . فرهنگ ها ارزش های برخاسته از اعتقادات و تاریخ ملت ها میان شان می باشد وممکن است چندین قوم یا ملت که همه مسلمان باشند فرهنگ های متفاوتی داشته باشند واین تفاوت هم زاییدۀ تاریخ و طبیعت هرقوم باشد. به این ملحوظ نمی توان محبوبیت صحرانوردی عرب ها را میان اروپای ها ایجاد کرد برای این که در اروپا اساسا صحرای وجودندارد لذا باید این تفاوت هارا هدایت کرد که به نفع شریعت (قانون ) اسلامی توجیه گردد . سطحی اندیشی در تفسیر نصوص اسلامی نتوانسته میان فرهنگ مردم عرب درقالب رواج های اجتماعی واحکام جهانی اسلام به صورت یک قانون، تفاوت قایل شود که بازتاب این مشکل به صورت رد وتکفیر هرنوع فرهنگ دیگر، دیده می شود. هرنوع فرهنگی که با فرهنگ مردم عرب متمایزباشد، به گونهای در تضاد با عقاید یا شریعت اسلامی پنداشته می شود.
- انگیزه سیاسی :
کشورما یکی از سیاست زده ترین کشور های جهان است و تغذیه فکری برخی از علما هم با توجه به روابط سیاسی کشور های منطقه صورت می گیرد . حالا که گروه طالبان در قدرت می باشد، نسبت به هرزمان دیگری، ارزش های فرهنگی بخشی از مردم با انگیزۀ سیاسی در لفافۀ دین سرکوب می گردد ونوروز یکی از این قربانیان می باشد. به دلیل اینکه نوروز ریشه ایرانی دارد و مال تاریخ برخی ازکشورهای عربی و شبه قاره هند (پاکستان و هند) هم نیست، به آن به چشم یک محصول ایرانی دیده می شود و از چگونگی نگاه سیاسی به ایران متأثر می گردد.
- احساسات دینی نه اندیشه دینی :
بزرگترین طیف مخالفین را کسانی تشکیل می دهند که میزان اخلاص شان نسبت به اسلام چند برابر میزان معلومات شان از تاریخ نوروز و اسلام است روی همین ملحوظ صرف از روی احساسات فکرمی کند با تحریم و تکفیر با منکرات مبارزه و به اسلام خدمت می شود .
اینها حرام گفتن و کافر گفتن را به عنوان یک شمشیر مورد استفاده قرار می دهد و در اصطلاح هر مخالف را توسط سلاح تکفیر و مشرک گفتن رد مرز می نماید ولی نمی داند که کسانی رد مرز می شوند وارد مرز دیگران گردیده و مورد استفاده دشمنان اسلام قرار می گیرند؛ این ها در اصطلاح مؤمن کافر گر اند .
- تقلید از نظریه :
بی چاره ترین قشر هم تقلید کنندگان نظریه دیگران اند که دلیل شان هم فقط سخن فلانی عالم یا فلانی دانشمند است درحالی که می توانند به سخن و نظریه فلانی عالم عمل نمایند ولی غافل از این که نظریه ها، حقانیت ومشروعیت خود را از منطق درونی شان بدست می آورند نه این که مال کدام شخص اند.
پشت پرده تحریم نوروز.
ــ در مصر یکی از روزهای مورد تجلیل یوم النیل است و به همین مناسبت مردم به دیدن دوستان و سیاحت می روند و در اصطلاح از آن گرامی داشت به عمل می آورند . در شیخ نشین های خلیج فارس مانند امارات و قطر روز کرسمس مورد تجلیل رسمی است و جشن های آتش بازی صورت می گیرد و همین طور یوم البعاث در برخی جاهای سعودی مروج است و اساسا کسی به سراغ تحریم یا قدغن نمودن آنها نرفته است برای اینکه دستگاه حکومت های خاندانی یکی از خوبی های که دارد ملاها را منطبق بر ذوق خاندان شاهی رهبری می کنند و نمی گزارد که دست به تحریم و قدغن همه چیز بزنند و هر وقتی خواست برطبق سلیقۀ خود و منافع ملی کشورشان از ملاها فتوای در اصطلاح در باری می گیرند .
ــ اما نوروز از بخت بدش زادگاهش بلخ است و در افغانستان. افغانستان هم میدان تاخت و تاز سطحی ترین فتواها و نظریات که برخی از آنها تا آنجا انتزاعی اند که تحقیق تاریخی را از یک فقیه انتظار دارند و تحقیق فقهی را از روایت گر حدیث و همین گونه تحلیل جامعه شناختی را از تاریخ دان.
ــ متأسفانه نحوۀ مناسبات قومی د رداخل کشور نیز افزون بر علت شده و نوروز را ا زجشن گل نارنج و گل بادام جدا ساخته و زیر تیغ فتوا برده است ورنه ما جشن های زیادی داریم که ضرورت دارد تا در مورد شان دیدگاه ارایه گردد اما کسی به آنها نمی پردازد برای اینکه چندان اهمیت تاریخی ــــ فرهنگی ندارد و نوروز که نمایانگر یک فرهنگ منطقوی و تاریخی یک ملت است اینچنین مورد ستم قرار می گیرد .
ــ با همه آنچه گفته شد، تجلیل از نوروز به جای خود صورت می گیرد و چندان تغییری در آن رخ نداده است وآنچه در تاریخ یاد خواهد شد، فتواهایی خواهد بود که می خواسته اند نوروز را تحریم کنند ولی نتوانسته اند چنانچه، یک زمانی، استفاده از شیرحمام را تحریم نموده بودند که نشد. فقط به صورت یک عبرت تاریخی باقی ماند.
نوروزتان مبارک هرروزتان نوروز
