رئیس محکمه طالبان در هرات: شهادت مردان بیریش پذیرفته نمیشود

یکی از روزهای سرد زمستان است و دهها نفر در مقابل دادگاه طالبان در هرات در انتظار نوبت خود ایستادهاند. پیر و جوان در هوای یخبندان منتظر هستند تا قاضی طالبان نامشان را صدا بزند. درحالیکه مراجعه کنندگان مجبور هستند در فضای باز بایستند، قاضیها و کارمندان طالبان در اتاقهای گرم از طریق پنجرههای کوچک با مردم صحبت میکنند، اما طالبان شهادت افراد بدون ریش در پروندههای حقوقی و اداری را نمیپذیرند. این تصمیم نه تنها سبب سرگردانی و مشکلات بیشمار برای شهروندان شده است، بلکه به نوعی اعمال فشار بر کسانی است که حاضر به پذیرش سبک زندگی این گروه نیستند.
مراجعهکنندگان دادگاه طالبان در هرات از سختگیریهای شدید این گروه خبر میدهند. آنان میگویند که برای انجام اموری مانند دریافت نکاحخط، وکالتنامه یا پیگیری پروندههای حقوقی، مجبور هستند شاهدانی با ریشهای بلند معرفی کنند؛ در غیر اینصورت، روند رسیدگی به درخواستهایشان با مانع روبهرو میشود.
یکی از باشندگان هرات که نخواست نامش فاش شود، از برخورد تحقیرآمیز قاضی طالبان چنین میگوید: «وقتی قاضی طالبان با عصبانیت گفت که در محکمه افراد بیریش بهعنوان شاهد قبول نمیشوند، تکان خوردم. او تأکید کرد که باید شاهدانی را معرفی کنم که مطابق با سنت طالبان باشند. حتا به شاهد من که پسر مامایم بود، توهین کرد و گفت که تو نمیدانی که افراد بیریش اجازهی شهادت ندارند؟ چرا جلو آمدی؟ پسر مامایم در حضور جمع تحقیر شد و احساس مجرم بودن کرد. من هم از این وضعیت پشیمان شدم و با خود گفتم که دیگر حاضر نیستم از طالبان نکاحخط بگیرم.»
از آلمان تا هرات در دام قوانین طالبان
امیرعلی ۳۲ ساله، که پس از سالها زندگی در آلمان به افغانستان بازگشته تا نکاحخط خود را از دادگاه طالبان دریافت کند، با مشکلات فراوانی روبهرو شده است. او میگوید که طالبان برای صدور نکاحخط از او دو شاهد خواستند؛ «پسر ماما و یکی از دوستانم را بهعنوان شاهد معرفی کردم. اما پس از تکمیل مراحل اداری، قاضی طالبان با دیدن عکسها و بررسی ظاهر ما، درخواست را رد کرد. او با عصبانیت گفت که این افراد قابل قبول نیستند چون یکی از آنان ریش ندارد و دیگری هم ریشش کوتاه است. وقتی از او خواهش کردم که وضعیت مرا درک کند، گفت اینجا کشورهای کفری نیست که هرکس را بیاورید و ما قبول کنیم.»
طالبان پیشتر نیز در برخی ولایتهای دیگر اعلام کرده بودند که مردان باید ریشی به اندازهی «یک قبضه» داشته باشند تا بتوانند در دادگاه شهادت بدهند.
امیرعلی که پس از ۱۲ سال زندگی در آلمان به افغانستان آمده است، میگوید که بهدلیل پوشش خود نیز مورد تمسخر طالبان قرار گرفته است. او که یخنقاق و پتلون به تن دارد، میگوید که طالبان حتا از نوع پوشش او ایراد گرفتهاند و تلاش کردند او را وادار به تغییر لباس کنند.
پس از یک هفته سرگردانی، امیرعلی سرانجام مجبور میشود شاهدانی با ریش بلند معرفی کند تا نکاحخطاش صادر شود. او با ناراحتی گفت: «تا وقتی طالبان در قدرت باشند، دیگر هرگز به هرات برنمیگردم.»
روز نامه اطلاعات روز