بخش سوم
” رمضان واخلاق “
روزه وحوصله مندی .
” إذاکان یوم صوم احدکم فلایرفث ولایسخب فإن سابه احد اوشاتمه او قاتله فلیقل إنی امرء صائم “
( وقتی روزه دار بودید دیگر فحش گفتن و قهرکردن ( داد وفریاد ) باید نباشد واگر کسی روزه دار را دشنام داد ویا طعنه زد ویا با او جنگ کرد باید در جواب بگوید ” من روزه دارم ” ) .
معمولا ما شاهد کم حوصلگی شدیدی در جامعه خود در ماه رمضان هستیم واین وضعیت از یک طرف برخواسته از طبیعت جامعه ما می باشد که یک جامعه خشونت زده است ( ودراین جامعه گاهی کشتن به قصد عبادت انجام میشود ) وازجانب دیگر به دلیل سختی های روزه داری است که چنین پرخاشگرظاهر می شویم .
برخی روزه داران با استناد به حدیثی از پیامبراکرم (ص) مبنی براینکه در رمضان شیطان ها به زنجیرکشیده می شود، انتظار دارند که روزه داری عامل ازدیاد حوصله شود؛ درحالیکه قضیه برعکس است .
تحمل ذهنی انسان ها برخواسته ازمیزان کالری است که از تغذیه بدست می آورد وگرسنگی به شدت برقدرت تحمل ذهنی وتوازن جریان خون انسان تاثیرمیگذارد به دلیل اینکه کالری مورد نیاز جذب بدن نمی شود و به خصوص اگر روزه دار معتاد به برخی مواد قابل استفادۀ دیگری مانند نصوار و…. نیز باشد . بنا برآن، حوصله مندی یک روزه دار در رمضان نه تنها که بلند نمی رود بلکه به شدت پائین می آید ودراین صورت نباید منتظر باشیم که روزه به عنوان یک عبادت به صورت اتوماتیک حوصله ها را افزایش میدهد .
کم حوصله گی انسان به أثر گرسنگی زادۀ شیطان نیست تا با بسته شدن شیطان حوصله ها هم فوران کند بلکه محصول تعامل فزیولوژیکی بدن انسان است واین تعامل یک سنت ویک ” روند طبیعی ” در حیات طبیعی انسان ها و سایر زنده جان ها است وبربدن آنها حکومت میکند که چندان ربطی به شیطان ندارد .
از آنطرف وسواس شیطان در ماه رمضان برای یک روزه دار کم میشود وفضای معنوی که در رمضان حاکم میگردد باعث ازدیاد تمایل خیرخواهانه انسان در برابر جامعه ومردم میشود . این قضیه یک امر جدا از حوصله مندی فیزیولوژیکی است .
درنتیجه باید گفت که توصیه اصلی رسول اکرم (ٌص) مبنی براینکه شما در برابر هرگونه تعرض زبانی و یا بدنی دست به انتقام بالمثل نبرید وبگویید که من ” روزه دارم “، درصورتی معنا پیدا میکند که “حوصله مندی” کار بزرگی باشد واگر به صورت خود کار حوصله های ما افزایش یابد و وضعیت ذهنی ما نرمال باشد، حوصله نمودن و تحمل نمودن ارزشی ندارد؛ برای همین است که پیامبراکرم (ص) حوصله مندی وعدم واکنش بالمثل را یک ارزش مهم میداند حتما باید اجرای آن بسیار سخت ومهم باشد واینجا است که پی میبریم که رسول گرامی اسلام وقتی به تحمل وبردباری در ماه رمضان توصیه مینماید به این دلیل است که حوصله کردن در اوج کم حوصله گی یک کار بزرگ ویک اخلاق عالی است وروزه دار باید به آن مزین باشد .
بنا برآنچه گفته شد میتوانیم بگوییم که رمضان ماه نشان دادن صبر، حوصله مندی وگذشت است . این اوصاف زمانی معنی پیدا میکند که عملا دربرابر پرخاشگری وتعرض قرار گیریم . پیامبر بزرگوار اسلام (ص) درحقیقت ماه رمضان را نوع ” زمان قرنطینه ” اعلام میدارد به این معنی که احتراز از کم حوصله گی سخت است ولی لابد باید اجرایی گردد . شما وقتی با توصیه یک داکتر از خوردن برخی مواد غذایی قرنطینه می شوید ویا از برخی کارهای خاصی قرنطینه میشوید، به این دلیل است که مواد متذکره به صحت جسمی شما می توانسته آسیب وارد نماید وبرای اینکه دربرابرآن وقایه شوید باید مدت معینی از آن مواد استفاده ننمایید . قضیه رمضان نیز شبیه همین وضعیت است . عادات بد اخلاقی مواردی اند که صحت معنوی ورفتار اجتماعی ما را آسیب میزند واز جانب دیگر ما نمیتواینم به صورت دوامدار از آن برحذر باشیم لذا پروردگار متعال زمان معینی ( ماه رمضان ) را مدنظر گرفته است که لااقل برای کم کردن آسیب های متذکره در این زمان قرنطینه باشیم وبالاجبار از عادات اخلاقی زشت به دور .
درحقیقت رمضان یک دورۀ کامل تمرین حوصله مندی وقرنطینه از پرخاشگری وخشونت ورزی در جامعه است پس وای برحال کسانی که بانیت ثواب خشونت میکنند وبرای بدست آوردن رضای خدا آدم میکشند .
ادامه دارد ….
