افغانستان/خراسان در سالی که گذشت

یکسال از اشغال افغانستان/خراسان بوسیله ی ایادی پاکستان سپری شد، طی این مدت دستاورد های نیم بند 20 سال پسین از بین رفت، کشور از جهات گوناگون در سراشیبی سقوط و نابودی قرار گرفت. در مقابل ” جبهه مقاومت ملی ” توانست خود را هم در سطح داخلی و هم در انظار جهانی تثبیت نماید. با توجه به آن چه که در سال اخیر به مشاهده رسید، تحریک طالبان بسیار پر شتاب تر از آن چه که فکر می شد، راه زوال در پیش خواهند گرفت. تحریک طالبان برای نجات شان از سقوط مرگ بار حتمی راهی جز تجدید نظر بنیادی در دیدگاه های شان در پیش رو ندارند، در غیر آن با مقاومت مسلحانه و فراگیر مردم افغانستان/خراسان در گوشه و کنار کشور روبرو خواهند بود، که در آن صورت پاسخ انگشت را مشت دریافت خواهند داشت.
از لحاظ فکری و اعتقادی
تحریک طالبان ثابت ساختند که نسبت به دور قبلی شان نه تنها تغییر نیافته اند، بل در مواردی خشن ترو جدی تر از گذشته نیز شده اند. دیدگاه این گروه در مورد نحوه ی حکومتداری، حقوق بشر و مناسبات بین المللی چنان است، که گویی کسانی را از قرون چهارم و پنجم هجری در جهان کنونی احضار کرده اند، که از هیچ چیزی آگاهی ندارند، تصور شماری از مبصرین سیاسی مغرب زمین که می گفتند، طالبان دیگر آن افراد دیروزی نیستند و تحولات جهان را درک کرده اند، نادرست ثابت گردید. شاید هم امریکا تحت تاثیر چنین پندار نادرستی با طالبان در دوحه پیمان بسته بود و گمان کرده بود، که این گروه در فردای افغانستان/خراسان دولت فراگیر و پابند به موازین حقوق بشر تشکیل خواهند داد، که حالا به نادرستی چنین اندیشه ی پی برده اند. جبهه مقاومت ملی، بیش از همه با پرسش دینی مواجه بود، که مقاومت مسلحانه در برابر یک اداره ی که خود را مسلمان می خواند و شعار تطبیق شریعت اسلامی را سر می دهد، چه جایگاهی دارد؟ علمای دین واضح ساختند، که جهاد بعنوان یک فریضه ی الهی برای دفع ظلم است، و این ظلم زیر هر عنوانی که صورت گیرد ظلم است، و مسلمان حق دارد، از خون، مال، نسل و آبروی خویش دفاع نماید، توجیه شرعی مقاومت مسلحانه بر پایه ی همین دیدگاه استوار است، از سوی دیگر حکومت زور و تغلب از نگاه قاطبه ی فقهای مسلمان فاقد اعتبار و مشروعیت می باشد. هیچ حکومتی بدون رای و نظر مردم مسلمان اعتبار شرعی ندارد، چیزی که مصداق آن همین اداره ی طالبانی می باشد، بوِیژه که به اثر معامله با یک قدرت بیرونی بمیان آمده باشد. جبهه مقاومت ملی که با انبوهی از دیدگاه های متقاوت و گاه متضاد مواجه بود، قادر شد خطوط اساسی خویش را همگانی سازد و بدین صورت، قرائت راه خود را از میان انبوهی از تضاد های فکری که در آینده می تواند فربه تر گردد ترسیم کرد. بحث حکومت دینی و غیر دینی از عمده ترین موضوعاتی بود که در پیش روی جبهه مقاومت ملی قرار داشت، عده ی از منسوبین این نهاد حکومت سکولار را برای آینده افغانستان تجویز می کردند، و از اسلام تنها معنویت و بعد عرفانی را قابل حفظ می انگاشتند، اما در خطوط اساسی جبهه مقاومت ” جمهوری اسلامی ” تسجیل یافت و به آن بگومگو ها پایان بخشید. مساله دومی جایگاه قومیت بود. باز هم کسانی بدین باور بودند که جبهه مقاومت ملی باید پاسدار حقوق تاجیک ها بوده باشد. به عقیده این طایفه، جنگ کنونی افغانستان صاف و ساده، جنگ قومی است. طالبان حافظ منافع قوم پشتون اند، جبهه مقاومت ملی باید بی پرده و عریان خود را مدافع حقوق تاجیک ها بخواند . ولی اکثیریت رهبران جبهه مقاومت ملی با دید متفاوت تری به قضیه نگریسته، طالبان را نماینده قوم پشتون نمی شمارند، و خود را نیز جنبش قومی نمی دانند. به نظر آن ها اکثریت اعضای طالبان به پشتون ها تعلق دارد، اما بدین معنی نیست، که طالبان از حمایت همه ی پشتون ها بهره مند بوده باشند، طالبان زاده ی اراده ی سران پشتون نیستند، بل ثمره ی استخبارات پاکستان می باشند که زیان های آن علی السویه بر دوش همه ی باشندگان افغانستان/خراسان سنگینی می کند. هم چنان جبهه مقاومت اگر از گوشه ی معینی سر بلند کرده، خواست هایش منحصر به همان جغرافیا نمی باشد، جبهه مقاومت ملی در آرزوی نجات کشور و برای همه ی ساکنان آن، به صورت برابر عدالت می خواهد، نه انحصار و تبعیض! در فرجام پس از بحث های فراوان نظر اکثریت غالب آمده و جبهه مقاومت ملی با تاکید بر اصل برابری و عدالت خواهی میان همه ی اقوام افغانستان/خراسان خطوط اساسی خود را تثبیت ساخت. سومین مساله، ساختار دولت آینده ی افغانستان/خراسان بود، کسانی بسان گذشته از تمرکز جانب داری می کردند، افرادی نظام فدرال را به صلاح می دانستند، جبهه مقاومت ملی راه میانه را برگزید، و ساختار پارلمانی غیر متمرکز را بعنوان ساختار مطلوب برای فردای این سرزمین اعلان داشت، و خوشبختانه شورای عالی جبهه مقاومت ملی برای نجات افغانستان  با اکثریت قاطع از همین نظر حمایت داشتند.
از لحاظ بین المللی
ایالات متحده ی امریکا، بر اساس یک معامله طالبانیسم را جایگزین لیبرالیسم کرد، دستیاران و هم اندیشان خویش را انتقال داد و طالبان را وارد افغانستان گردانید. در این معامله قرار بر این بود، تحریک طالبان عرصه را برای القاعده تنگ تر نماید، حکومت فراگیر بسازد، ولی همین که تحریک طالبان زمام امور را به دست گرفتند، روابط شان را با القاعده تقویت و گسترش دادند، تا این که ایمن الظواهری در قلب کابل در منزل متعلق به وزیر امور داخله طالبان از پا درآمد. این رویداد، آشکارا پیمان شکنی طالبان را از قرارداد دوحه آشکار گردانید، و در درون دولت امریکا کسانی را واداشت، تا سیاست شان را در قبال طالبان مورد بازبینی قرار دهند.
من بعنوان عضو هیات مذاکره کننده دولت افغانستان/خراسان در قطر بدین باور رسیدم، که برنامه ی جانشین سازی طالبان در جای اشرف غنی پالسیی دولت بایدن بود، و شخصیت هایی مانند زلمی خلیل زاد و امثال آن در نقش مهره ها سهم خود را ایفا می کردند، با بستن دروازه مکاتب بروی دختران، لغو فعالیت احزاب سیاسی، محدود کردن فعالیت رسانه های همگانی، زندانی کردن هزاران مخالف سیاسی بوسیله ی طالبان همه ی پندار ها را در باب تغییر تحریک طالبان غلط از آب درآورد. قتل صد ها افسر و سرباز متعلق به نظام قبلی و شکنجه ی هزاران تن دیگر، نهاد های بشری را بر آن داشته است، تا تعزیرات بیشتری بر اداره ی طالبان وضع بدارد، همین اکنون بحث بر سر این است که آیا سیزده تن از سران طالبان که در فهرست سیاه اند، می توانند اجازه ی سفر به خارج داشته باشند یا خیر؟ و پرسش دیگر این که دارایی های متعلق به افغانستان/خراسان از جانب دولت امریکا منجمد گردیده، آیا می شود آن را در اختیار امارت طالبانی قرار داد یا نه؟ و اگر داد با چه شرط و شرایطی؟ این همه در حالی است که پس از گذشت یک سال هیچ کشوری بشمول پاکستان، امارت طالبان را به رسمیت نشناخته، و امارت طالبان به حیث یک اداره نا مشروع و فاقد اعتبار بکار خود ادامه
بخشید.دلایلی که نشان می دهد، تحریک طالبان بر اساس یک معامله با امریکا جاگزین اشرف غنی گردیدند، از دید من عبارتند از:

• عقد قرارداد دوحه؛ امریکا از یک سو سران طالبان را در لیست سیاه قرار داده بود از سوی دیگر با گروه تروریستی قرارداد بست و در عالی ترین سطح از هیات طالبان پذیرایی بعمل آورد.
• در طول گفتگوهای صلح میان هیات دولت و هیات طالبان در دوحه، جانب امریکا به منظور تشکیل حکومت انتظامی و تحویل دهی مسالمت آمیز قدرت در افغانستان/خراسان هیچ طرحی ارائه نکرد و به ضایع کردن وقت فرصت داد تا طالبان از طریق نظامی کار را به نفع شان یکسره نمایند.
• دکتر اشرف غنی؛ زمانی افغانستان/خراسان را بوسیله ی هواپیما ترک گفت، که سربازان امریکایی در کابل حضور داشتند، مدیریت فرودگاه کابل در اختیار آن ها بود.
• زمانی گروه طالبان به شهر کابل سرازیر شدند، که هزاران سرباز امریکایی در کابل مستقر بودند، بدون آن که درگیری میان آن ها بوقوع بپیوندد.
• برای چندین روز افراد طالبان و سربازان امریکایی در فرودگاه کابل درکنار یکدیگر فعالیت داشتند.
• هیات طالبان پس از سقوط قندهار بوسیله ی هواپیمای نظامی امریکایی از قطر به قندهار انتقال داده شد.
• امرکایی ها به مقامات بلند پایه ی دولت اشرف غنی که در پنجشیر جابجا شده بودند در تماس شده، تقاضای خروج از افغانستان/خراسان را داشتند.

یک سال قبل، با سقوط کابل به دست طالبان فضای بین المللی چنان بود، که مقاومت را در برابر آن گروه بیهوده می انگاشتند، دست یازیدن به سلاح را کار ابلهی! اکثریت کشور ها اعتقاد داشتند، در نخست ایستادگی در مقابل تحریک طالبان کاری بی ثمر و جنون آمیز است، در ثانی طالبان خود را به اصلاحات لازم مطابق میل نهاد های جهانی مبادرت ورزیده، در آن صورت نیازی به جنگ نخواهد بود. گذشت زمان صحت دیدگاه مقاومتگران را به اثبات رسانید و دیگر این جبهه مقاومت ملی است، که برای اصلاح اوضاع افغانستان/خراسان مطرح می باشد. کشور ها یکی پی دیگری از طالبان نا امید شده و بسوی جبهه مقاومت ملی بعنوان تنها بدیل چشم امید بسته اند. رفتار انسانی جبهه مقاومت ملی در برابر اسیران جنگی، به جهانیان فهماند که منسوبین این جبهه در هر سطحی که هستند، علاوه بر این که در پی آزادی و استقلال سرزمین شان هستند، به ارزش های انسانی پا بند می باشند. آن ها دهشت را با رحمت، ظلم را با عدل پاسخ می دهند، که این امر از دستاورد های خوب جبهه ی مقاومت ملی می باشد. از زمانی که تحریک طالبان سلطه ی خود را بر جغرافیای افغانستان/خراسان قایم کرده اند، تا کنون دو مرتبه ازبکستان از قلمرو تحت کنترل طالبان مورد حمله راکتی قرار گرفته است، و باری هم زد و خورد های میان نیرو های مرزی شان بوقوع پیوسته است. به گواهی یک مقام بلند پایه ایران در این مدت، 6 نوبت در مرز میان دو کشور تبادل آتش میان نیروهای دوجانب صورت گرفته است که حاصل آن چندین کشته و زخمی نیز می باشد. سفیر جمهوری چین در آخرین اظهار نظرش در کابل گفت! در افغانستان/خراسان 20 گروه تروریستی فعالیت دارند، که اشاره ی آن به جنگجویان ایغور است، که در تبانی با طالبان فعالیت می دارند، این همه، گویای این واقعیت است، که کشور های منطقه از حاکمیت طالبانی در افغانستان نگران می باشند. افزون بر آن یک مقام ارشد امنیتی هند اعلان داشت، که سلاح های امریکایی که در افغانستان قرار داشت، در دسترس جنگجویان کشمیری قرار گرفته و مقادر از آن ها به دست قوای هندی افتاده است.
در بخش سیاسی
تحریک طالبان اداره ی را در افغانستان/خراسان قایم کرده اند که دارای سه ضلع است، پشتونیسم، افراط گرایی مذهبی، و پخش و گسترش سلطه ی پاکستان. بر اساس این ویژگی سه گانه، شخصیت های غیر پشتون از اریکه ی قدرت کنار زده شده و پایتخت سیاسی افغانستان/خراسان به قندهار منتقل گردید، فضا برای روشنفکران و تحصیلکرده ها تنگ گردیده، از کسانی که توان خارج شدن را داشت، کشور را ترک گفت و همه ی استقلال طلبان و آزادی خواهان از طالبان بریدند. نه تنها تحریک طالبان قادر نشدند، تا سایر اقوام را قانع سازند، در میان پشتون ها در وصف از هم جدا یکی به محور درانی ها و دیگری به محور غلزایی ها شکل گرفت. اولی را ملا عبدالغنی برادر و دومی را سراج الدین حقانی رهبری و مدیریت می دارد. اولی در وزارت دفاع سنگر انداخته و دومی در وزارت داخله سنگر!
طالب های متعلق به ولایت های مشرقی و غزنی از این که از صلاحیت چندانی برخوردار نیستند، ناراضی بوده، و این در حالی است که طالبان تاجیک، ازبیک، و شماری هزاره از کرده ی خود نادم بوده، در پی جبران اعمال گذشته ی شان افتاده اند. احتمال نیرومندی وجود دارد، که در ولایات شمال و شمالغرب افغانستان با یک جرقه به سلطه ی طالبان پاسخ نه گفته شود، و این تحول بدین سبب قابل پیش بینی است که طالبان غیر پشتون از بی عدالتی و فساد طالبان پشتون تبار به ستوه آمده اند! در این مدت جبهه مقاومت ملی توانست خود را در میان مردم افغانستان/خراسان معرفی بدارد، و از نیات و برنامه های خویش پرده بردارد، در دل رهبران و سران شماری کثیری از فرماندهان سرشناس افغانستان/خراسان نور امید بتاباند، که نتیجه ی آن تشکیل شورای عالی جبهه مقاومت ملی برای نجات بود، که در انقره اعلان گردید. معنی این است که جبهه مقاومت ملی پیام خود را در این مدت به همه رهبران سیاسی رساند و قلوب آن ها را جذب نمود. در درون جبهه مقاومت ملی کسانی بخود حق می دادند تا نسبت به رهبری این جبهه باور چندانی نداشته اند، و در این رابطه کم سنی و عدم تجربه او را دلیل می گرفتند، خوشبختانه آن بی باوری ها، به باورو یقین تبدیل گردید، سستی ها و تنبلی ها جای خود را به گرمی و چالاکی داد و دیری نخواهد گذشت که نتیجه مثبت آن در درون افغانستان/خراسان آشکار گردد.
در بخش نظامی
جبهه ی مقاومت ملی با برنامه تشکیل دولت فراگیر در کشور پا به عرصه ی وجود گذاشت. قبل از این که صف آرایی نظامی میان طالبان و جبهه مقاومت ملی صورت گیرد، هیات های دو طرف در چاریکار مرکز ولایت پروان با هم دیدار و گفتگو نمودند. هیات جانب جبهه مقاومت ملی تشکیل حکومت فراگیر با معیار های جهانی را طرح داشتند، و نیازی به جنگ و خونریزی بیشتر را نمی دیدند، اما طرف طالبان که امیر خان متقی ریاست جانب طالبان را بدوش داشت، به چیزی کمتر از تسلیمی قانع نبودند و در نتیجه مذاکره به شکست انجامید و رویارویی اجتناب ناپذیر شد.

طالبانی که فکر می کردند امریکا و ناتو را شکست داده اند، و ولایات را بدون کدام مقاومت تسلیم گرفته اند، جنگ پجشیر را به سرعت سرکوب می دارند، با لشکر کشی سنگین طالبان بر جغرافیای پنجشیر مستولی شدند، اما نمی دانستند که طراحان جنگ در پنجشیر برای یک جنگ دراز مدت آمادگی گرفته اند و به شیوه ی چریکی به نبرد شان ادامه خواهند داد، حساس ترین مرحله، برای چریک ها مرحله ی نطفه گزاری است، اگر جانب مقابل شانس آن را داشت تا به سرکوب چریک ها بپردازد، اما اگر از آن مرحله عبور کردند، کار دشوار می گردد.
کار نطفه گزاری در پنجشیر با موفقیت صورت پذیرفت، 27 پایگاه فرعی در سراسر آن ولایت فعال شد، هریکی از این پایگاه ها در عمل امتحان خود را در نبرد های موفقانه پس دادند. همزمان با پنجشیر در شمال هندوکش اندراب و خوست ها مقاومت شجاعانه مقاومت گران تبارز یافت و دشمن بار بار مورد ضربه قرار گرفت، پایگاه های چریکی در حال حاضر در ولایات بدخشان، تخار، کاپیسا، پروان، کوهدامن در حال گسترش است، هر روز که سپری می شود، مردم به موفقیت جبهه مقاومت ملی مطمئن تر می گردند و علاقه مندی جوانان برای پیوستن به صفوف جبهه مقاومت ملی افزایش می یابد. هسته هایی در ولایات شمال و غرب کشور درحال شکل گیری است.
برای جبهه مقاومت ملی، داشتن پایگاه حمایوی در بیرون از کشور از نیاز مندی های اساسی است، که خوشبختانه در همان روز های نخستین در دوشنبه پایتخت تاجیکستان ایجاد شد، طالبان بدین باور بودند که سلاح های پنجشیر را گردآوری کرده اند، غافل از این که مقاومت گران از یک سو می توانند نیازمندی های تسلیحاتی خویش را از دشمن، مرفوع سازند و از سوی دیگر در تازه ترین مورد در پنجشیر سلاح های جدیدی را بکار گرفتند که در افغانستان/خراسان دیده نشده است، بکار گیری این سلاح در روحیه شکسته ی طالبان ویران تر گردیده و به میزان فرار شان افزوده است.
در امور فرهنگی
بر خلاف شعار های دینی، مذهبی طالبان این گروه بیشتر تابع رسم و رواج قبایل پشتون هستند، از طرز پوشیدن لباس، صحبت کردن و معاشرت با دیگران همه و همه در متاثر از پشتونیسم می باشد، زبان پشتو را زبان ملی شمرده و برای زدودن زبان فارسی و سایر زبان ها شتابان جلو می روند، لوحه های دوایر دولتی را به زبان پشتو ساخته، پوشیدن دستار و کلاه قندهاری را ترویج نموده و به گذاشتن ریش انبوه تاکید می ورزند. نام دانشگاه تعلیم و تربیه را که بنام دانشگاه استاد برهان الدین ربانی بود، عوض کردند جوانان را از پوشیدن کلاه پکول که سمبول مجاهدین بود، بر حذر داشته اند، بکارگیری واژه های ناب فارسی را زیر نام این که ایرانی است ممنوع قرار داده و اداره ی امر به معروف و نهی از منکر طالبان مو های جوانان را با معیار خودشان سفارش می کنند. دروازه ی رسانه های آزاد مسدود گردید، و صاحبنظران آزاد از اظهار نظر بر حذر داشته شدند و شماری زیر شکنجه رفتند. نشر موسیقی قدغن گردیده، و بکارگیری آدمک در فروشگاه های لباس ممنوع می باشد، در دوایر دولیتی پوشیدن دریشی از میان رفته و جای آن را پیراهن و قطیفه گرفته است، جشن سال نو و عاشورا را از تقویم رسمی حذف داشته اند و تقویم را از هجری شمسی و به هجری قمری برگردانده اند، شیعیان پس از زنان بیش از همه در معرض تبعیض قرار گرفته اند، با وجود آن که شماری از علمای شیعه بیعت شان را به امارت طالبان اعلان داشتند، در چند نوبت محافل آن ها از سوی افراد طالبان برهم زده شد، بر سر تجلیل از دهم محرم، قیوداتی وضع گردید و دانشگاه امام خمینی در بامیان به دانشگاه سید جمال الدین افغانی تغییر نام داد. در منشور شورای عالی جبهه مقاومت ملی برای نجات افغانستان/خراسان، فردا می باید روی زبان های ملی کشور، سرود ملی، پرچم ملی، روز های ملی، شخصیت های ملی می باید تصامیم مناسب اتخاذ گردد، معنی سخن این است، که جبهه مقاومت ملی برای تشکیل یک ملت واحد نه تنها ساختار و تشکیلات مناسب سیاسی را خواهان است، فراتر از آن عناصر ذهنی و فرهنگی را نیز در تشکیل دولت ملی  در نظر دارد.
در بخش اقتصادی
در مدت 20 سال که در افغانستان/خراسان نیروهای امریکایی حضور داشت، تمام نیازمندی های این کشور از سوی ایالات متحده امریکا و متحدانش تامین می گردید و تنها سالانه 6 میلیارد دالر از درک مساعدت های بلاعوض امریکا به بودیجه افغانستان/خراسان کمک می کرد. از معاش معلم گرفته تا امتیازات سربازان، پزشکان از ناحیه ی پول های اهدایی امریکا تامین می گردید، امریکا در این مدت هیچ پروژه ی زیربنایی در افغانستان/خراسان احداث نکرد، تا اندکی به اقتصاد درمانده و بیمار افغانستان یاری رساند، حتی برق از ازبکستان خریداری می داشت، نخست از پاکستان و ایران وارد می کرد. و سال ها نیز از پاکستان سنگ تعمیراتی و خشت پخته به افغانستان/خراسان وارد می کردند. از این رو با رفتن سربازان امریکا، اقتصاد افغانستان/خراسان فروریخت و اکنون طالبان مانده اند، و عوارض گمرکی و فروش سنگ زغال و گرفتن عشر و ذکات از مردم درمانده. امریکا زیر نام کمک های بشری هفته وار 40 ملیون دالر در دسترس طالبان قرار می دهد، تا صرف کمک های بشری گردد، اما معلوم است که بیشتر این مساعدت ها، در دسترس نیروهای جنگی طالبان قرار می گیرد. همزمان با آن بحث روی این مساله جریان دارد، که 7 میلیار دالر از پول های افغانستان/خراسان که در بانک های امریکا منجمد شده است، در اختیار کشور سومی قرار داده شود و از آن طریق طالبان بتوانند، به آن دسترسی پیدا کنند، کاری که تا هنوز صورت نگرفته است.
در عرصه ی بشری
تسلط تحریک طالبان یک فاجعه ی به تمام معنا بود، بیم و هراس مردم را نسبت به آینده در منظره ی که حین سوار شدن به هواپیماهای امریکایی در فرودگاه کابل شکل گرفت، می توان مشاهده کرد، آمار ها نشان می دهد که نیمی از نفوس افغانستان خواستار خروج از افغانستان/خراسان می باشند. بیشتر باشنده های این کشور با یک وعده غذا روز خود را سپری می کنند، موسسات حامی حقوق کودکان برآورد کرده اند، 12 ملیون کودک به خطر سو تغذی دست و گریبان اند. 1.5 ملیون تن در این مدت پناهنده ی جدید وارد ایران گردیده است، بیش از 200 هزار تن از نخبه های نظامی و ملکی به کشور های غربی متواری شده اند، آن هایی که در افغانستان/خراسان باقی مانده اند جز امید خدا هیچ امیدی نسبت به آینده فرزندان شان ندارند. دریچه های کار و تحصیل از مردم گرفته شده است. بلند پایه ترین مقام اجرایی طالبان – محمد حسن آخوند می گوید، ما نان مردم را ضمانت نکرده بودیم، خدا روزی رسان است …