شهر هرات پس از ماه‌ها آرامش نسبی، روز سختی را سپری کرد و گواه حمله انتحاری بود؛ انفجاری که ده‌ها کشته و زخمی برجا گذاشت. انتحارکننده مولوی مجیبالرحمان انصاری، خطیب مسجد جامع گازرگاه هرات را هدف قرار داد. آقای انصاری یکی از طرف‌داران پرآوازه رژیم طالبان بود. مسوولان محلی طالبان تعداد تلفات این رویداد را به شمول مولوی انصاری ۱۸ کشته و ۲۳ زخمی اعلام کرده‌اند، اما منابع محلی می‌گویند که در نتیجه این انفجار ۴۶ تن جان باخته و ۸۶ تن دیگر زخمی شده‌اند.
این حمله انتحاری حوالی ساعت ۱۲:۴۰، روز جمعه، ۱۱ سنبله، در داخل مسجد جامع گازرگاه در شهر هرات رخ داده است. گواهان رویداد می‌گویند که انتحارکننده هنگام دست‌بوسی مولوی انصاری، مواد همراهش را در میان انبوهی از هوادارن و مخافظان مولوی انصاری انفجار داده است. نوید، یکی از گواهان رویداد، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «من در نزدیک حوضی که در صحن زیارت خواجه عبدالله انصاری موقیعت دارد، نشسته بودم که مولوی انصاری آمد و تعداد زیادی از محافظانش او را همراهی می‌کردند.» نوید می‌افزاید: «مولوی انصاری قرار بود به سوی نماز جمعه برود. وقتی مردم مولوی انصاری را دیدند تعداد زیادی در نزدیکی دروازه به پذیرایی او جمع شدند. به محض مصافحه و دست‌بوسی صدای انفجار بلند شد.» این گواه رویداد که برای ادای نماز جمعه به مسجد جامع گازرگاه هرات رفته بود، پس از انفجار حیرت‌زده شده و ساحه را ترک کرده است.
مسجد جامع گازرگاه یکی از مسجدهای شهره هرات است که در روزهای جمعه میزبان صدها نمازگزار می‌باشد. این انفجار در آستانه ادای نماز جمعه رخ داده است؛ هنگامی که صدها تن در محل حضور داشتند. مسوولان محلی طالبان عصر روز جمعه، ۱۱ سنبله، با نشر فهرستی گفته‌اند که در پی این انفجار ۱۸ تن جان باخته و ۲۳ تن دیگر زخمی شده‌اند. منابع محلی اما می‌گویند که در این انفجار ۴۶ تن جان باخته و ۸۶ تن دیگر زخمی شده‌اند. در این فهرست برادر مولوی انصاری و محافظان او نیز شامل‌اند. مسوولیت این انتحار را شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) بر عهده گرفته است.
پس از وقوع انفجار، راه‌های منتهی به مسجد جامع بسته شده و به جز اعضای خانواده مولوی انصاری به کس دیگری اجازه ورود داده نمی‌شد. پس از حدود نیم‌ساعت، آمبولانس‌ها به محل انفجار رسیدند و زخمیان زیادی را به شفاخانه حوزه‌وی هرات منتقل کردند. به تعقیب آن، بانک خون هرات در صفحه فیس‌بوکش از مردم خواست برای اهدای خون به شفاخانه حوزوی مراجعه کنند. طالبان اما به مراجعان اجازه ورود به شفاخانه را ندادند. گواهان می‌گویند که طالبان با لت‌وکوب و خشونت مانع ورود مردم به این شفاخانه شدند. یکی از گواهان رویداد به روزنامه ۸صبح گفت: «می‌خواهم برای زخمیان خون اهدا کنم، اما طالبان با رفتار خشن نمی‌گذارند وارد شفاخانه شوم.» طالبان تاکنون توضیح نداده‌اند که چرا به مراجعان اجازه ورود به شفاخانه حوزه‌وی هرات را نداده‌اند.
مولوی انصاری و ماجراهایش
مولوی مجیبالرحمان انصاری، خطیب مسجد جامع گازرگاه هرات بود. او در منطقه گازرگاه هرات زاده شده بود و فارسی‌زبان بود. مولوی انصاری پس از حمله هوایی نیروهای امریکایی در منطقه عزیزآباد ولسوالی شیندند هرات که منجر به کشته شدن ده‌ها باشنده این ولسوالی شده بود، موضع تندی علیه امریکا داشت. مولوی انصاری نزدیک به هفت سال پیش از منبر مسجد جامع گازرگاه، مکتب توحید در هرات را مورد انتقاد قرار داد و این مکتب را محل توهین به خلفای راشدین دانست. این دو مورد از صحبت‌ها آقای انصاری، او را در هرات و در افغانستان در اوجی از شهرت رساند. مولوی انصاری در سال ۱۳۹۱ مخالف برگزاری کنسرت موسیقی در هرات شد و گفت اگر در این کنسرت خون ریخته شود، مسوولیتش به دوش برگزارکننده‌گان آن است.
مولوی انصاری چندین سال را برای تحصیل در عربستان سعودی سپری کرد. در هفت سال گذشته مواضع تند و جنجالی‌اش درباره مسایل مذهبی و دینی، او را در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی مشهور کرده بود. این خطیب مسجد جامع گازرگاه در هرات یکی از چهره‌های جنجال‌برانگیز مذهبی در هرات بود که در سال‌های گذشته با استفاده از منبر، مردم را علیه نظام جمهوری تحریک می‌کرد. مولوی انصاری پس از تصرف کشور توسط طالبان، با این گروه بیعت کرد و از اقدام‌های رهبران طالبان دفاع کرد. او در گردهمایی علمای طالبان که در ماه سرطان سال روان خورشیدی در کابل برگزار شد، گفته بود: «این امنیت و این نظام به آسانی به دست نیامده. اگر کسی در مقابل این نظام کوچک‌ترین حرکتی می‌کند، باید سر زده شود و از بین برود.» آقای انصاری ده‌ها فتوای جنجال‌برانگیز دیگر نیز صادر کرده بود. مولوی انصاری در کنار حمایتش از رژیم طالبان، انتقادهایی نیز بر چگونه‌گی حکومت‌داری طالبان داشت. او چندی پیش از رهبران طالبان خواست که در مناطق فارسی‌زبان، مسوولان پشتون نگمارند؛ زیرا به باور او، این اقدام سبب سرگردانی و عدم تفاهم مسوولان با مراجعین می‌شود.
واکنش‌ها به انفجار هرات و کشته شدن مولوی انصاری
وقوع حمله انتحاری در مسجد جامع گازرگاه در شهر هرات از سوی چهره‌های سیاسی و شهروندان کشور نکوهش شده است، اما درباره کشته شدن مجیبالرحمان انصاری واکنش‌های شهروندان متفاوت است. طالبان کشته شدن مولوی مجیب انصاری، روحانی پرنفوذ طرف‌دارشان را نکوهش کرده‌اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان ساعاتی پس از کشته شدن او با نشر توییتی گفته که او در هنگام ادای نماز جمعه به قتل رسیده است. آقای مجاهد قتل این روحانی را ناجوان‌مردانه توصیف کرده و گفته که طالبان عاملان این جنایت را به کیفر می‌رسانند. در همین حال حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور و جبهه مقاومت ملی افغانستان بدون ذکر نام مولوی انصاری تنها انجام حمله انتحاری در شهر هرات را نکوهش کرده‌اند. صبغت‌الله احمدی، سخنگوی جبهه مقاومت ملی، در توییتی نوشته است: «جبهه مقاومت ملی افغانستان حمله انتحاری بر نمازگزاران مسجد گازرگاه هرات را به گونه شدید محکوم می‌کند.» آقای احمدی در این توییت افزوده است: «طالبان با تربیت تروریستان انتحاری کشور را کوره آتش ساخته‌اند که هیزمش مردم است.» آقای کرزی وقوع انفجار در مسجد جامعه گازرگاه شهر هرات را نکوهش کرده و آن را خلاف اصول و ارزش‌های انسانی و اسلامی دانسته است. آقای کرزی اما از کشته شدن مولوی مجیب انصاری، روحانی طرف‌دار طالبان، نام نبرده است. از سوی دیگر رحمت‌الله نبیل، رییس عمومی امنیت ملی پیشین، در واکنش به کشته شدن مولوی مجیبالرحمان انصاری، در توییتی نوشته است:« ضرب‌المثل است که مار تا مار نخورد اژدها نمی‌شود. مارخوری‌های اخیر دال به ظهور اژدهای دیگری است.» ظاهراً این واکنش آقای نبیل اشاره‌ای به گسترش فعالیت‌های گروه داعش در کشور است. علاوه بر چهره‌های سیاسی، شهروندان کشور نیز وقوع انفجار مرگ‌بار در هرات را نکوهش کرده‌اند؛ اما در برابر کشته شدن مولوی انصاری دیدگاه‌های متفاوتی ابراز کرده‌اند. عده‌ای از شهروندان آقای انصاری را «شهید» خطاب کرده‌اند و عده دیگری گفته‌اند، کسانی که بانی ترویج خشونت و مرگ دیگران می‌شود، باید به سزای اعمال‌شان برسد. در همین حال، شماری از نویسنده‌گان و کارشناسان نیز دیدگاه‌های مختلفی درباره قتل این روحانی طرف‌دار طالبان داشته‌اند. مجیبالرحمان رحیمی، پژوهشگر و سخنگوی شورای عالی مصالحه پیشین، نگاشته است: «مرگ ملا مجیبالرحمان انصاری دهشت‌افگن، افراطی و خشونت‌گستر را برای همه آزادی‌خواهان و عدالت طلبان مبارک‌باد می‌گویم.» آقای رحیمی افزوده است که دهشت‌افگنانی که حمله‌های «خودمرداری» را در مسجدهای افغانستان آغاز کردند و حرمت خانه خدا را زیر پا کردند و مسلمانان را مباح‌الدم خواندند، حالا وقت آن رسیده است که تاوان جنایت‌های خونین‌شان را بپردازند. دکتر کاوه جبران، نویسنده و شاعر، نیز گفته است: «بازی با ابزار اسلام به همان اندازه‌ای که به دلیل جهل عمومی سهل و دست‌یاب است، به همان اندازه خطرناک است. کسی که عمری علیه دموکراسی و سکولاریسم دشمن‌تراشی کرد، به همین ساده‌گی می‌تواند حذف شود.» این حمله انتحاری در حالی شهر هرات را تکان داده است که با سقوط نظام جمهوری طالبان حاکمیت کشور را در دست گرفتند و حمله‌های انتحاری و انفجارهای‌شان را توقف دادند. طالبان در سال‌های گذشته برای تضعیف نظام جمهوری هر از گاهی دست به حمله‌های انفجاری، انتحاری، جاسازی ماین‌ها در کنار جاده‌ها و موترهای نظامی می‌زدند. در آخرین مورد حدود چهار ماه پیش هرات گواه انفجاری ناشی از ماین جاسازی شده بود. این انفجار در ۱۲ حمل امسال چهار کشته و ۲۵ زخمی برجای گذاشت. این انفجار در شهرک جبرییل رخ داده بود. از سوی دیگر، شاخه خراسان گروه داعش، در این اواخر مسوولیت بیشتر حمله‌های انتحاری و انفجاری را بر عهده می‌گیرد. این حمله‌ها بیشتر عالمان دین، خانقاه‌ها و تکیه‌خانه‌ها را نشانه گرفته است.
برگرفته از 8صبح
